Yaratıcılık Ve Tasarım Eğitimi; Orta Öğretim İçin İşlev Odaklı Bir Platform Önerisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Nilay İrkin Gündüz

Danışman: DİLEK AKBULUT

Özet:

Tasarlama, zihinsel ve sosyal aktivitenin bir arada kullanıldığı; fiziksel becerileri, yaratıcılığı ve teknolojiyi içeren dinamik ve multidisipliner bir eylemdir. Yaratıcılığı ve değişen teknolojiyi eğitim sistemine entegre etmek ve erişilebilir kılmak bir zorunluluk haline gelmiştir. Eski çalışmaları modifiye etmek ve eski örnekleri benzer yeni projelerde kullanmak üzerine kurulu olan rutin tasarım eyleminde herhangi bir problem, defalarca aynı örnekler üzerinden çözülür. Ancak rutin tasarımdan farklı olarak örnek tabanlı muhakemede eski tasarımlar işleve veya biçime ilişkin bileşenlerine ayrılarak yeniden yapılandırılır. Bu metotta kullanılan tasarım bilgisi, örtük olarak zihinde var olur ve deneyimi tasarıma aktarır. Tasarım eğitiminde kullanılan tasarım bilgisi de süreç sonunda özgün ürüne dönüşmektedir. Tasarım eğitiminin temel kazanımlarının edinildiği Teknoloji ve Tasarım dersinde de özgün ürün üretmek, farklı bakış açıları geliştirmek, düşüncelerini somutlaştırmak önemli unsurlardır. Bu dersin öğretim programında tasarım eğitimi açısından eksik kalan yanları da bulunmaktadır. Tez kapsamında dersin uygulamada yetersiz olan kısımlarını gözlemleyebilmek adına mevcut işlevsel bileşenlerden yeni ürün örüntüleri oluşturma üzerine kurgulanan iki basamaklı bir ön çalışma yürütülmüştür. Birinci basamakta, lisans endüstri ürünleri tasarımı ve orta öğretim öğrencileri, aynı tasarım problemine verdikleri yanıtlar özelinde karşılaştırılmışlardır. İkinci aşamada ise orta öğretim öğrencilerine elle işletilen bir tasarım platformu sunulmuş ve öğrencilerin oluşturduğu örnekler, birinci aşamadaki yanıtlarıyla karşılaştırılmıştır. Ön çalışma sonuçlarında elde edilen bulgulara göre, orta öğretim seviyesinde yürütülen Teknoloji ve Tasarım dersinde kullanılması önerilen ürün işlev bileşenlerinin örnek tabanlı us yürütmeyle birleştirildiği dijital bir tasarım platformu geliştirilmiştir. Oluşturulan platformla, bireyin zihninde zaten var olan tasarım bilgisinin tasarım ürününe dönüştürülmesi hedeflenmektedir. Platform yazılımı, mevcut işlevsel bileşenlerden yeni ürün örüntüleri oluşturmak üzerine yapılandırılmıştır.