Çocuk evlerinde yaşayan çocukların dil gelişim düzeyleri ile yaratıcı düşünme becerilerinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ALPER REMZİ AYDIN

Danışman: Fatma Tezel Şahin

Özet:

Bu çalışma, çocuk evlerinde yaşayan çocukların dil gelişim düzeyleri ile yaratıcı düşünme becerilerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2017-2018 eğitim öğretim yılında Ankara ilinde çocuk evlerinde yaşayan 5-6 yaş grubu 50 çocuk oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak "Genel Bilgi Formu", "Türkçe Erken Dil Gelişimi Testi (TEDİL)" ve "Torrance Yaratıcı Düşünme Testi (TYDT)" kullanılmıştır. Elde edilen veriler, Mann Whitney U testi ve Kruskall Wallis testi ile analiz edilmiş olup; anlamlı çıkan farklılıklarda grup farklılıklarını inceleyebilmek amacıyla Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Çocukların dil gelişim düzeyleri ile yaratıcı düşünme becerileri arasındaki ilişkiyi tespit edebilmek amacıyla Spearman's Rho testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda çocukların alıcı, ifade edici ve sözel dil gelişim düzeylerinin ortalama düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Türkçe Erken Dil Gelişimi Testi'nden elde edilen sözel dil performansı ve ölçeğin ifade edici dil alt boyutu ile yaş değişkeni arasında 67-72 ay grubu çocuklar lehine anlamlı farklılık bulunmaktadır. Cinsiyet, kurum bakım tipi, kurum bakımında kalma süresi, okul öncesi eğitim alma durumu ve süresi değişkenlerinin ise çocukların dil gelişimleri üzerinde anlamlı farklılık yaratmadığı belirlenmiştir. Araştırmada çocukların yaratıcı düşünme becerilerinin düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Torrance Yaratıcı Düşünme Testi toplam puanı ve yaratıcı kuvvetler listesi ile cinsiyet değişkeni arasında erkekler lehine, akıcılık ve zenginleştirme becerileri ile yaş değişkeni arasında 67-72 ay grubundaki çocuklar lehine istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur. Ölçeğin akıcılık, orijinallik, başlıkların soyutluluğu ve yaratıcı düşünme becerileri toplam puanının kurum bakım tipi değişkeni arasında çocuk evlerinde yaşayan çocuklar lehine, ölçeğin toplam puanı, akıcılık, orijinallik, zenginleştirme alt boyutları ile kurum bakımında kalma süresi ve okul öncesi eğitim alma durumu değişkenleri arasında anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Orijinallik ve zenginleştirme alt boyutları arasında da okul öncesi eğitime iki yıldır devam eden çocuklar lehine istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur. Araştırmada, çocukların sözel dil performansı ve alıcı dil becerileri ile yaratıcı düşünme becerileri toplam puanı, akıcılık, orijinallik, yaratıcı kuvvetler listesi, zenginleştirme alt boyutları arasında; ifade edici dil ile de akıcılık alt boyutları arasında pozitif yönlü orta düzey anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.