Özel eğitim öğretmenlerinin aile eğitim programlarının hazırlanması ve uygulanmasına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi (Ankara ili örneği)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: MERVE ÖZDEMİR

Danışman: SALİH ÇAKMAK

Özet:

Araştırmanın genel amacı görme engelliler okullarında, rehberlik ve araştırma merkezlerinde, özel sınıflarda, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde çalışan özel eğitim öğretmenlerinin, aile eğitimi programlarının hazırlanması ve uygulanmasına ilişkin görüşlerini belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubunu otuz dört özel eğitim öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, nitel araştırma tekniklerinden olan yarı-yapılandırılmış görüşmeler aracılığı ile toplanmıştır. Veriler içerik analizi tekniği ile analiz edilerek dokuz tema elde edilmiştir. Temalar haline dönüştürülen veriler, araştırmanın bulgularını oluşturmuştur. Araştırma bulgularına göre, özel eğitim öğretmenlerinin çalıştıkları kurumlarda aile eğitim uygulamalarına yer verilmemektedir. Öğretmenlere göre özel gereksinimli çocuğa sahip anne-babaların ihtiyaçları, çocuklarının yetersizlik türü ve özellikleri ile gelişim özellikleri alanlarında yoğunlaşmaktadır. Öğretmenlerin aile eğitimi olarak nitelendirdikleri uygulamaların alan yazında ifade edilen uygulamalarla örtüşmediği görülmektedir. Öğretmenler aile eğitimi programlarına yoğun ihtiyaç duyulan alanların özbakım becerilerinin öğretimi, cinsel eğitim ve davranış kontrolü sağlama olarak belirtmişlerdir. Öğretmenler aile eğitim programı planlama işlem basamaklarında standart bir süreç izlemediklerini sonucu ortaya çıkmıştır. Aile eğitim programlarının değerlendirilmesine ilişkin bulgular ise öğretmenlerin değerlendirme sürecine yer vermediklerini göstermektedir. Öğretmenler aile eğitimi uygulamaları sırasında yaşadıkları kolaylık ve zorlukların ailelerin tutumlarından, öğretmen yeterliliklerinden ya da fiziksel ortam ve koşullar kaynaklı olabildiğini belirtmişlerdir. Bulgular sonucunda, alan yazına katkı sağlayabilecek ileri araştırmalara gereksinim duyulmaktadır. Araştırma sonuçları ışığında uygulamaya yönelik öneriler geliştirilmiştir.