Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makina Mühendisliği, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Enis Doğan Dağdemir
Danışman: Mustafa Zeki Yilmazoğlu
Özet:
Temiz odalar, amaçlanan prosesi sağlayabilmek maksadıyla, içerisindeki partikül kontaminasyonunu tasarlandığı sınıfına uygun miktarda tutabilmek için, pratikte 24 saat boyunca yüksek oranda saatlik hava değişim sayısıyla havalandırılmaktadır. Bu durum, ciddi işletme ve bakım maliyeti demektir. Bu çalışma ile temiz oda validasyon adımlarının incelenmesi, HEPA filtre değişim süresi ve parametrelerinin belirlenmesi, temiz odanın kullanılmadığı mesai saatleri dışında kalan zaman diliminde saatlik hava değişim sayısının düşürülmesinin yolları ve etkileri ile bu seçeneğin geçerliliğinin sınanması amaçlanmıştır. Çalışmada Ankara Gazi Üniversitesi Hastanesi bünyesinde bulunan, ISO Class 7 sınıfındaki 23 adet ameliyathanenin HEPA filtrelerinin değişiminin öncesinde hava değişim sayısı ölçümü bir anemometre yardımıyla yapılmış ve son iki senenin verileri ile kıyaslanmış, filtrelerin değişiminin ardından temiz odanın hava değişim sayısı ve partikül sayısı ölçülmüştür. 23 ameliyathanenin filtre değişimi öncesi hava değişim sayısı; 1’inde 20 ach’ın altında ölçülmüş, 5’inde ise ilk ölçüm değerinden yüksek gelmiştir. Ameliyathanelerin hepsi filtre değişimi sonrası ISO sınıflarını korumuşlardır. Ölçümlerin önceki yıllardaki sonuçlarla kıyaslanmasının ardından HEPA filtrelerin genelde zaman içinde kirlenip hava geçişine engel olduğu, ancak bazı filtrelerin ufak açıklıklar veya yırtılmalar neticesinde daha fazla hava geçişine izin verdiği sonucuna varılmıştır. Dolayısıyla HEPA Filtre değişiminde pratikte asıl kıstas olarak filtredeki basınç kaybının fazla olması olarak düşünülür ancak, filtrede veya kasasında zaman içerisinde oluşabilecek sızıntı ihtimali de değerlendirilmelidir. Hava debisinin mesai saatleri dışında en az bir sınıf aşağıya düşürülmesi, diğer bir deyişle gece modu, validasyonun adımlarından biri olan dekontaminasyon süresinin belirlenmesi testiyle geçerlilik kazandığından, uygulanması ile enerjide %63,2’ye varan oranda tasarruf sağlanabildiği hesaplanmıştır. Sadece Türkiye kamu hastanelerindeki ameliyathanelerin gece modu niteliğine kavuşturulmasıyla işletme maliyetlerinde yaklaşık 40 0000 000 TL tasarruf edilebileceği ve 8000 tondan fazla sera gazı salınımının önlenebileceği hesaplanmıştır. Ayrıca bunun, HEPA filtrelerin ömrüne de pozitif bir katkı sağlayacağı aşikardır.
Anahtar Kelimeler
Temiz oda, HEPA, laminar flow, parçacık, partikül, enerji tasarrufu