Okul öncesi öğretmenlerinin çoklu zekâ alanları ile problem çözme becerilerinin incelenmesi: Bir karma yöntem araştırması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, TEMEL EĞİTİM ANA BİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EBRU KAPLAN

Danışman: Zeynep Kurtulmuş

Özet:

Bu araştırmanın amacı, okul öncesi öğretmenlerinin çoklu zekâ alanları ile problem çözme becerilerini incelemektir. Araştırmada model olarak hem nicel hem de nitel verilerin toplandığı karma yöntemlerden birisi olan açıklayıcı ardışık desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2018-2019 eğitim öğretim yılında Giresun’da bulunan Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı ilkokul ve ortaokullar bünyesinde bulunan anasınıfları, kız meslek liseleri ve çok programlı liseler bünyesinde bulunan uygulama anasınıfları ve bağımsız anaokullarında görev yapan 274 okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen “kişisel bilgi formu”, Heppner ve Petersen (1982) tarafından geliştirilen Türkçeye çevirisi Şahin, Şahin ve Heppner (1993) tarafından yapılan “Problem Çözme Envanteri”, Armstrong (1993) tarafından geliştirilen Türkçeye çevirisi Saban (2002) tarafından yapılan “Eğitimciler İçin Çoklu Zekâ Alanları Envanteri” ve Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu kullanılmıştır. Nicel veriler toplandıktan ve analiz edildikten sonra alınan puanlara göre alt ve üst gruplar oluşturularak öğretmenler belirlenmiştir. Belirlenen öğretmenlerle iletişime geçilmiş ve görüşmeler yapılmıştır. Nicel verilerin analizi için SSPS 24 paket programı kullanılmış ve sonuçlar için anlamlılık düzeyi 0.05 olarak belirlenmiştir. Araştırmanın nitel verileri ise içerik analizi tekniğiyle yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda nicel bulgular incelendiğinde öğretmenlerin düşük düzeyde problem çözme becerilerine sahip olduğu görülmektedir. Ayrıca öğretmenlerin ortalama olarak en yüksek çıkan zekâ alanının mantıksal-matematiksel zekâ alanı, ortalama olarak en düşük çıkan zekâ alanının ise müziksel-ritmik zekâ alanı olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin problem çözme becerileri ile zekâ alanları

vii

arasındaki ilişki incelendiğinde ise alt boyutlar arasında anlamlı ilişki olduğu görülmüştür (p<0.05). Nitel bulgular incelendiğinde ise; öğretmenlerin çoklu zekâ alanlarının sınıfta planladıkları etkinlik türlerini etkilediği görülmüştür. Öğretmenlerin okul hayatlarında sevdikleri ve sevmedikleri derslerin zekâ alanlarına göre değiştiği saptanmıştır. Öğretmenlerin zekâ alanlarına göre günlük hayatta ve sınıfta karşılaştıkları problemlerin, problem çözme yöntemlerinin, problemi çözen kişilerin, problemin çözümü için yardım aldıkları kişilerin farklılaşmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler : Okul öncesi Öğretmeni, Problem Çözme, Çoklu Zekâ