Mesnevilerin edebiyat eğitiminde değer aktarım aracı olarak kullanılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Öğrenci: AHMET ÖZHAN SUCU

Danışman: YAŞAR AYDEMİR

Özet:

Bu çalışmada, Türk edebiyatının önemli kaynaklarından sayılan mesnevilerdeki temel değerler ahlakî ve estetik değerler başlığı altında tespit edilmiştir. Tespit edilen bu değerlerin Milli eğitim müfredatında kazandırılması hedeflenen insani değerlerle olan ilişkisi incelenmiştir. Bununla birlikte sanat eğitimi, estetik eğitimi, edebiyat eğitiminin tanımı, edebiyat eğitiminin önemine değinilmiş; mesnevilerdeki genel ahlaki, estetik değerler bulunup, bu değerlerle edebiyat eğitiminde hedeflenen kazanımlar karşılaştırılmıştır. Araştırmanın ilk bölümünde; problem durumuna bağlı olarak araştırmanın amacı, önemi, sınırlılıkları, varsayımlar, tanımlar belirlenmiş ve ilgili araştırmalara yer verilmiştir. Kuramsal temelde, değer kavramı, tanımı, özellikleri, sınıflandırılması, işlevleri ve öğretimi; edebiyat eğitiminde metinlerle değer aktarımı; Millî eğitimin, öğretim programlarının ve ortaöğretimin genel amaçlarında değerlerin yeri belirtilmiştir. Araştırmada, betimsel araştırma yöntemlerinden genel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 14. yy mesnevileri; araştırmanın örneklemini ise 14.yy da farklı türden oluşturulmuş mesnevilerden seçtiğimiz anlatılar oluşturmuştur. Mesnevilerde işlenen değerler ayrı ayrı belirlendikten sonra, tespit edilen bu değerler ayrı başlıklar halinde değerlendirilip yorumlanmıştır. Elde edilen değerlerin, Milli eğitim kazanımlarına uygun olarak mesneviler yoluyla aktarılabileceği tespit edilmiştir. Bulgularda; mesnevilerde doğruluk, adalet, alçakgönüllü olma, iyilik, sabır, vefa vb. değerlerin öne çıktığı gözlemlenmiş; bu değerlerin milli eğitim müfredatında: Türk milletinin millî, manevî ve kültürel değerlerini benimseyen maddelerinde geçen Türk milletine ait değerleri benimsetme gibi amaçlarının, mesnevilerin içinde yer alan değerlerle örtüştüğü tespit edilerek bu değerlerin mesneviler yoluyla öğretilebileceği kanaatine varılmıştır.