Yetersiz ağız bakımı nedenlerinin bireylerin bilgi, düşünce ve davranışları yönünden araştırılması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: NİHAN AKDOĞAN

Danışman: AYŞE EMEL ÖKTE

Özet:

Ağız sağlığı, genel vücut sağlığının tamamlayıcı ve gerekli bir unsuru olmasına rağmen, bireylerin sıklıkla ağız sağlığına gereken özeni göstermedikleri bilinmektedir. Bu amaçla kişilerin ağız sağlıklarına bakış açıları ve yetersiz ağız bakımı nedenlerinin, bireylerin demografik, kontrol odakları, bakım alışkanlıkları, bilgi düzeyleri, düşünsel ve özeleştirileri yönünden irdelenmesine olanak sağlayan ve 50 sorudan oluşan anket çalışması hedeflenmiştir. Kontrol odaklarının saptanmasında geçerli ve güvenilir bir ölçek olan ÇBASKOÖ kullanılmıştır. Çalışmamızda 161 kadın, 227 erkek, yaş ortalaması 36,97 olan toplam 388 gönüllü birey yer almıştır. Anket yoluyla toplanan veriler SPSS 20 programı ile analiz edilmiştir. Katılımcıların büyük çoğunluğunun üniversite ve üzeri eğitim düzeyinde (%58,51) ve içsel kontrol odaklı (%70,88) bireylerden oluştuğu izlenmiştir. Katılımcıların ağız bakımı hakkında bilgilendirilme oranı %67,27 ve bilgilendirilme kaynağının da %74,71 oranında diş hekimlerinin ön sırada olduğu bulgulanmıştır. Katılımcıların hastalık-bakteri ilişkisi (%74,48), periodontal-sistemik sağlık ilişkisi (%60,82), hastalık-fırça ilişkisi (%88,4), arayüz temizliğinin önemi (%78,87) hakkındaki bilgi düzeyinin yüksek olduğu verisi elde edilmiştir. Bilgi düzeyleri yeterli gibi görülmesine rağmen; katılımcıların ağız bakımı davranışları yönünden yapılan analizlerde ise, günde 2 kere diş fırçalama sıklığı %52,84, düzenli arayüz temizliği sıklığı %22,68 ve düzenli diş hekimi kontrolüne gitme sıklığı %30,67 olarak düşük oranlarda bulgulanmıştır. Katılımcıların sırasıyla en yüksek oranda ağız bakımını ihmal gerekçelerinin unutma (%39,43) ve üşenme (%29,12) olduğu bulgulanmıştır. Ağız bakımı eğitimi almış ve almamış bireylerde düşünsel açıdan ağız sağlığıyla ilişkili bir farklılık bulunamamıştır Bu veriler neticesinde, diş hekimleri tarafından kullanılan klasik oral hijyen eğitimi yöntemlerinin ağız bakımı davranışları konusunda olumlu yönde manipülasyona en uygun grup olan eğitim düzeyi yüksek ve içsel kontrol odaklı bireylerde dahi ağız bakımı alışkanlıklarını düzeltmek konusunda yeterli olmadığı, bu eğitimlerin bireylerin psikolojik olarak ağız bakımı davranışlarını değiştirebilir nitelikleri kazanması için yenilenerek geliştirilmesi gerektiği ve oral hijyen eğitimi teknikleri açısından yeni araştırmalar yapılması gerektiği kanısına varılmıştır.