Nargile içimine bağlı karboksihemoglobin seviyelerinin değerlendirilmesi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Sezin Okdemir

Danışman: FİKRET BİLDİK

Özet:

Nargile İçimine Bağlı Karboksihemoglobin Seviyelerinin Değerlendirilmesi ? Giriş Karbon monoksit (CO) zehirlenmesi; sık karşılaşılan, önlenmesi ve tedavisi mümkün olan, ihmal edildiğinde sonu ölümle sonuçlanabilen önemli bir halk sağlığı sorunudur. CO, tüm dünyada zehirlenmeye bağlı ölümlerin önde gelen ajanıdır. Gelişmiş ülkelerde zehirlenme nedenleri daha çok yangın ve intihar iken; ülkemizde genellikle soba, şofben, kombi gibi ısıtma sistemlerinde kullanılan yakıtlardır. Nargile dumanı, yüksek yoğunlukta CO, nikotin, katran ve ağır metaller içerir. Bir nargile içicisi tek bir nargile içimi süresince 0.15-1.0 litre arası duman inhale etmekte ve bu değer ortalama bir sigara içimindeki duman miktarının yaklaşık 100 katı olmaktadır. Çalışmanın amacı; nargile içicilerinde, nargile içimi sonrası karboksihemoglobin (COHb) değerlerini bazal COHb değerleri ile karşılaştırmak ve ortaya çıkan semptomları belirleyerek elde edilen sonuçlarla nargilenin potansiyel CO zehirlenmesi kaynağı olup olmadığını ortaya koyabilmektir. ? Gereç ve Yöntem Çalışma Ankara?da Çankaya ilçesinde Bahçelievler semtinde bulunan ve Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi (GÜTF) çevresindeki bir nargile kafede Aralık 2012- Ocak 2013 tarihleri arasında yapıldı. Çalışma "prospektif kesitsel" bir çalışma olarak planlandı. Gönüllülerden nargile içiminin 1. saatinde venöz kan gazı örneği alındı. Nargile içimi sonrası semptomların sorgulandı. Kan gazı örneğinden COHb, pH ve laktat değerleri çalışıldı. Aynı zamanda vital bulgulara da bakıldı. Çalışmaya alınan gönüllülerden, nargile içimi üzerinden en az 24 saat geçtikten sonra ve son 6 saat içinde sigara içmemiş olmak kaydı iletekrar venöz kan gazı alındı. 24 saat sonra alınan kandaki COHb, pH ve laktat değerleri ile vital bulguları, nargile içimi sonrasındaki değerler ile karşılaştırıldı. Bulgular,Çalışmaya 45 gönüllü katıldı. Sigara içen 24 kişi, içmeyen 21 kişi mevcuttu. Gönüllülerin nargile sonrası ve bazal venöz kan gazı değerleri karşılaştırıldığında nargile içimine bağlı COHb seviyeleri istatistiksel anlamlı yüksek bulundu. Aynı zamanda sistolik kan basıncı ve nabız değerlerindeki nargile içim sonrası yükseklik de istatistiksel olarak anlamlıydı. Sigara içen gönüllü grubunda, nargile içimi sonrası COHb değerleri içmeyen gruba göre anlamlı yüksek bulundu. Sonuç Nergile içimi COHb seviyelerinde belirgin yükselmeye neden olmaktadır. Bu yükseklik sigara içen bireylerde daha belirgindir.