BENZİN KATKI MADDESİ ETİL TERSİYER BÜTİL ETER (ETBE) SENTEZİ VE REAKSİYON KİNETİGİNİN İNCELENMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NİLGÜN ŞEN

Danışman: NURAY OKTAR

Özet:

Yapılan çalısmanın temel amacı, motorlu tasıtlarda kullanılan yakıtların insan ve çevre saglıgı üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla çevre dostu benzin eldesinde katkı maddesi olarak kullanılan oksijenli bilesen; Etil tersiyer bütil eter (ETBE) sentezini gerçeklestirmektir. Çalısmada borusal reaktörde; 14,7 psia basınçta, 353-368K sıcaklık aralıgında çalısılarak isobütilenin etanolle olan reaksiyonu sonucu Amberlit-15 katalizörü üzerinde ETBE sentezi gerçeklestirilmistir. Çalısmanın ilk asamasında farklı baslangıç iso-olefin konsantrasyonunun ve farklı reaksiyon sıcaklıklarının ürün dönüsümüne etkisi incelenmistir. Çalısmada sıcaklıgın artmasıyla ürün dönüsümünün azaldıgı ve isobütenin baslangıç konsantrasyonunun artmasıyla ürün dönüsümünün arttıgı gözlenmistir. Çalısmanın ikinci asamasında; Amberlit-15 katalizörünün potansiyometrik titrasyon metodu kullanılarak iyon degisim kapasitesi 5,18 mes.H+/g.kuru katalizör olarak hesaplanmıstır ve bulunan deger literatürle uyum içerisinde oldugu belirlenmistir. Çalısmanın son asamasında, ETBE sentez reaksiyonu için literatürden Langmuir-Hinshelwood reaksiyon mekanizmasına uyumlu bir model alınmıs ve deney sonuçlarının mekanizma ile tutarlılıgı arastırılmıstır. Hesaplamalar sonucunda önerilen mekanizma ile deney sonuçlarının uyumlu oldugu görülmüstür.