Okul öncesi dönem çocuklarının akran şiddetine maruz kalma düzeyi, mizaç tarzı ve empatik becerilerinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: AYŞE NUR ÖZDEMİR

Danışman: GÜLÜMSER GÜLTEKİN AKDUMAN

Özet:

Bu araştırma, okul öncesi eğitim kurumuna devam eden çocukların akran şiddetine maruz kalma düzeyi, mizaç tarzı ve empatik incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu kapsamda; Araştırmanın evrenini 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Ankara ili Etimesgut ilçe merkezinde bulunan bağımsız anaokullarına ve ilkokulların bünyesindeki anasınıflarına devam eden 48 ay ve üzeri çocuklar oluşturmuştur. Evrenden basit tesadüfi örnekleme metodu ile en az 95 denek sayısı belirlenmiş olup, ulaşılan 128 çocuk araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırmada çocuklara ilişkin demografik verilerini elde etmek amacıyla "Çocuklar için Genel Bilgi Formu", akran şiddetine maruz kalma düzeylerini belirlemek için "Akran Şiddetine Maruz Kalma Ölçeği", çocukların mizaç tarzlarını belirlemek için " Çocuklar için Kısa Mizaç Ölçeği" ve çocukların empati düzeylerini belirlemek için "Sullivan Çocuklar İçin Kısa Empati Ölçeği" kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPPS 20 paket programında, bağımsız değişkenlerin kategori sayısına göre, bağımsız örneklemler için t testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi ile analiz edilmiş olup; anlamlı çıkan farklılıklarda, grup farklılıklarını inceleyebilmek amacıyla Bonferroni testi kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiler Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı ile incelenmiştir. Yapılan istatistiklerde anlamlılık düzeyi olarak 0,05 seçilmiştir. Araştırma sonucunda akran şiddetine maruz kalma düzeyinin; çocuğun yaşı, anne öğrenim durumu, baba öğrenim durumu, aile tipi, baba mesleği değişkenlerine göre istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık gösterdiği; bununla birlikte, çocukların mizaç tarzı tepkisellik boyutu puanlarının; ailedeki çocuk sayısı, anne öğrenim durumu, baba öğrenim durumu ve aile tipi değişkenlerine göre istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Çocukların empatik beceri düzeylerinin ise; anne öğrenim durumu ve aile tipi değişkenlerine göre istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Araştırma sonucunda; çocukların akran şiddetine maruz kalma düzeyi ile tepkisellik alt boyutu ve empatik beceri düzeyi ile sıcakkanlılık alt boyutu arasında pozitif, anlamlı düşük bir ilişki bulunduğu saptanmıştır. Ayrıca ritmiklik alt boyutu ile tepkisellik alt boyutu arasında, şiddete maruz kalma düzeyi ile sebatkarlık alt boyutu arasında ve şiddete maruz kalma düzeyi ile empatik beceri düzeyi arasında negatif anlamlı, düşük bir ilişki bulunduğu saptanmıştır.