Ratlarda klorprifos'un ince bağırsak dokusu üzerine histopatolojik etkisi ve kuersetin ve kateşin'in koruyucu rolü


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Öğrenci: FERİHA ÖZMEN

Danışman: YUSUF KALENDER

Özet:

Geniş spektrumlu organofosfatlı insektisitlerden biri olan klorprifos, evlerde ve endüstriyel uygulamalarda dünya çapına en çok kullanılan organofosfatlı pestisitlerdendir. Bu çalışmada, klorprifos (5.4 mg/kg gün), kateşin (20 mg/kg gün), kuersetin (20 mg/kg gün), kateşin (20 mg/kg gün) + klorprifos (5.4 mg/kg gün), kuersetin (20 mg/kg gün) + klorprifos (5.4 mg/kg gün) erkek ratlara gavaj yoluyla verilmiştir. Muameleden 4 hafta sonra ratların ince bağırsak dokuları histolojik incelemeler için uygun yöntemlerle çıkarılarak, ışık mikroskobuyla incelenmiştir. 4. haftanın sonunda kateşin ve kuersetin muameleli grupların ince bağırsaklarına ait histolojik kesitler kontrol grubuna benzer şekilde, normal yapıda gözlenmiştir. Klorprifos muamelesinden 4 hafta sonra ince bağırsaklarda lamina propriada ayrılma, epitelyal hücrelerin lümene dökülmesi, muskular mukozada ödem tespit edilmiştir. Ayrıca villuslarda nekroz, bazı villuslarda dejenerasyon ve genişleme ve bazı bölgelerde infiltrasyon gözlenmiştir. Kateşin+klorprifos ve kuersetin+klorprifos uygulanan grupların ince bağısak dokularında, sadece klorprifos uygulanan rat gruplarından daha hafif olmak üzere bazı villuslarda epitel dokunun lümene dökülmesi ve infiltrasyon gözlenmiştir. Sonuç olarak düşük doz klorprifos ratların ince bağırsaklarında histopatolojik değişikliklere neden olmaktadır. Kateşin ve kuersetin'in ise klorprifos'un ince bağırsaklarda meydana getirdiği patolojik değişiklikleri azalttığı fakat tamamen koruyucu olmadığı tespit edilmiştir.