Epilepsi cerrahisi sonrasında dil fonksiyonlarında intra ve interhemisferik reorganizasyonun fonksiyonel MR görüntüleme ile incelenmesi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: MELİKE GÜRYILDIRIM

Danışman: EMİN TURGUT TALI

Özet:

Fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRG), cerrahi öncesinde dominant hemisfer lateralizasyonunu tayin etmek için klinikte yaygın olarak kullanılan bir yöntem haline gelmiştir. Tedaviye dirençli epilepsi ve beyin tümörleri, fMRG'nin klinik pratikte en çok kullanıldığı alanlardandır. Erken yaşta ve yavaş gelişen beyin lezyonlarının serebral fonksiyonel reorganizasyona neden olduğu yaygınlıkla bilinmektedir. Bu çalışmanın amacı, epilepsi cerrahisi sonrasında dil fonksiyonlarının intra veya interhemisferik reorganizasyonunu fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRG) bulguları ile değerlendirmektir. Çalışmamıza 16'sı mezial temporal skleroz, 1'i Rasmussen ensefaliti tanısı almış, medikal tedaviye dirençli 17 hasta dahil edilmiştir. Tüm hastalar preoperatif dönemde, dil lateralizasyonunu belirlemek için fMRG ile değerlendirilmiştir. Aydınlatılmış onam alındıktan sonra, 17 hastanın 10'u 3. ayda, 9'u 6. ayda, 11'i 12. ayda fMRG ile tekrar değerlendirilmiştir. Tüm fMRG incelemeleri analiz edildikten sonra sağ ve sol hemisferler için Broca ve Wernicke alanlarını içerecek VOI'ler (volume-of-interest) çizilmiştir. Bu VOI'ler kullanılarak dil alanlarındaki aktive voksel sayıları sayısal olarak gösterilmiş ve he hastanın pre ve postoperatif dönemleri için lateralite indeksleri hesaplanmıştır. İstatistiksel yöntem olarak Mann-Whitney U testi seçilerek tüm dönemdeki lateralite indeksleri gruplar oluşturularak karşılaştırılmıştır. Preoperatif dönem ile 3., 6. ve 12. aylar arasında, postoperatif 3. Ve 6. aylar ile, 6. Ve 12. aylar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. Bu sonuçlar, cerrahinin fonksiyonel reorganizasyone neden olabileceğini desteklediği gibi, reorganizasyonun temporal gelişimini de ortaya koymuştur. Bu çalışma, literatürde, aynı hastanın pre ve postoperatif datasını karşılaştırmakla kalmayıp postoperatif zamansal değişimi araştıran nadir fMRG çalışmalarından biridir. Ancak bulguların, klinik değerlendirme ve nöropsikolojik testlerle desteklenmesine ihtiyaç vardır.