PULMONER TROMBOEMBOLİ GEÇİREN HASTALARIN UZUN DÖNEM KLİNİK TAKİBİNDE MORBİDİTE VE MORTALİTEYE ETKİ EDEN FAKTÖRLER


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FÜSUN KIRKPANTUR

Danışman: İPEK KIVILCIM OĞUZÜLGEN

Özet:

Rekürren ve kronik sekellerle sonuçlanabilen bir hastalık olan pulmoner tromboembolizmin uzun dönem komplikasyonlarını önceden öngörebilecek faktörler ile ilgili yeterli çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışma ile kliniğimizde pulmoner tromboemboli tanısıyla takip edilen olguların prognozunun (rekürrens, komplikasyon, sağkalım ve mortalite) ve prognoza etki eden faktörlerin belirlenmesi ve ikincil sonuç olarak da pulmoner tromboemboli insidansında mevsimsel bir özellik olup olmadığının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Ocak-1998 ile Ocak-2010 tarihleri arasında yatarak tedavi gören, PTE tanısı almış 18 yaş üzeri olgular tarandı. Dosyalarına ulaşılan ve iletişim bilgileri olan 436 hasta çalışmaya alındı. Tüm olgulara telefon ile ulaşılmaya çalışıldı. Ulaşılan olgulara veya yakınlarına ; hastanın hayatta olup olmadığı, exitus olduysa tarihi ve olası ölüm nedeni, ilk tanı sonrası PTE veya DVT rekürrensi olup olmadığı, tanı sonrası herhangi bir malignite tanısı alıp almadığı, toplam antikoagülan tedavi süresi ve aldığı antikoagülan, uzun dönem takipte kronik solunum yetmezliği, posttrombotik sendrom, kronik tromboembolik pulmoner hipertansiyon (KTEPH) gibi komplikasyonların gelişip gelişmediği sorulup kaydedildi. 436 hastanın 245 tanesine (%56.2) ulaşıldı. Rekürrens oranı %13.9 ve mortalite oranı %14.3 bulundu. Aterosklerotik kalp hastalığı (OR:2.4, p=0.04) ve takipte gelişen DVT‘nin (OR:23, p=0.0001), PTE rekürrensini diğer tüm risk faktörlerinden bağımsız olarak arttırdığı görüldü. PTE‘ye bağlı komplikasyonların daha çok yaşlı, ek komorbiditelerin ve rekürren PTE‘nin eşlik ettiği hastalarda geliştiği görüldü. Eşlik eden malignite (HR:2.711, p=0.04) ve immobilizasyonun (HR:2.846, p=0.014) PTE mortalitesini olumsuz yönde etkileyen bağımsız değişkenler olduğu gösterildi. Tüm olguların tanı tarihleri değerlendirildiğinde PTE görülme sıklığı açısından mevsimsel bir değişkenlik saptanmadı. Bu sonuçlara bakıldığında pulmoner tromboembolizmin rekürren bir hastalık olduğu, erken ve geç dönemde morbidite ve mortalite üzerine etki eden faktörler dikkate alınarak, olguların tedavi ve takip edilmesi gerektiğine karar verildi.