İLKOKUL ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARDA A VİTAMİNİ VE ÇİNKO DÜZEYİNİN BELİRLENMESİ VE ETKİ EDEN FAKTÖRLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DOĞUŞ VURALLI

Danışman: LEYLA TÜMER

Özet:

İnsan vücudu için gerekli olan vitamin ve minerallere mikrobesin denir. Günümüzde klinik bulgu vermeyen mikrobesin eksiklikleri bir halk sağlığı problemi olarak giderek önem kazanmakta ve sağlık otoritelerinin dikkatini çekmektedir. Demir ve iyot eksikliği gibi çinko ve A vitamini eksikliği de sık görülen mikrobesin eksikliklerindendir. A vitamini ve çinko eksikliği çocuklarda morbidite ve mortalite riskini arttırır. Dünyada yılda 1.3-2.5 milyon çocuk A vitamin eksikliğinden ölmekte, 3 milyon çocukta klinik, 250 milyon çocukta subklinik eksiklik görülmektedir. Yapılan çalışmalarda dünyada çinko eksikliği prevalansı %31 olarak bulunmuştur. Bu çalışma, tamamen sağlıklı ilkokul çağı çocuklarında klinik bulgu vermeyen A vitamini ve çinko eksikliğini saptamak, etki eden faktörleri değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Çalışma Nisan-Mayıs 2009 tarihleri arasında Ankara ili Altındağ ilçesine bağlı ilkokullarda yapılmıştır. Çalışmaya yaşları 5-16 arasında değişen 585‟i kız, 478‟i erkek olmak üzere toplam 1063 sağlıklı çocuk alınmıştır. Olguların serum retinol, çinko, ferritin ve hs-CRP düzeyi ve hemogram değerleri çalışılmıştır. Katılımcılara uygulanan ankette sosyodemografik ve sosyoekonomik özellikler, beslenme, enfeksiyon hali, vitamin desteği alıp almadığı sorulmuştur. Olguların %27.8‟inde çinko eksikliği saptanırken, %2.2‟sinde A vitamini suboptimal düzeyde bulunmuştur. Serum retinol düzeyi ile hemoglobin ve hematokrit değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı korelasyon, serum retinol düzeyi ile ferritin ve hs-CRP arasında istatistiksel olarak anlamlı ters korelasyon saptanmıştır. A vitamini eksikliği çalışmanın yapıldığı Ankara ili Altındağ ilçesi için önemli bir halk sağlığı problemi oluşturmazken çinko eksikliği halen önemli bir sağlık problemidir. Toplumda yaygın olarak görülen mikrobesin eksikliklerinin önlenmesi için ulusal çapta çalışmalar yürütülmelidir. Eksik mikrobesinlerin yaygın kullanılan gıda ürünlerine eklenmesi, bu mikrobesinler yönünden zengin yiyeceklerin diyetle alınımının arttırılması, vitamin ve mineral takviyelerinin yapılması, eksikliklerle mücadele etmekte seçilecek yöntemler olmalıdır.