Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Öğrenci: NALAN ÖZBAY
Danışman: NURAY OKTAR
Özet:Biyodizel, bitkisel ve hayvansal yağların metanol veya etanol ile transesterifikasyon reaksiyonu ile üretilen yağ asidi metil esterlerinin karışımıdır ve son yıllarda motorlu taşıtlarda dizel yakıtına bir alternatif olarak önem kazanmıştır. Gliserin (G), biyodizel üretiminde önemli bir yan üründür ve ancak yüksek kalitede yakıt katkı maddeleri gibi değerli ürünlere dönüştürülebildiği zaman biyodizelin yakıt alternatifi olarak kullanımı değer kazanabilir. Bu çalışmada gliserinin ARCO prosesinde bir yan ürün olan tertbütil alkol (TBA) ile eterleşme reaksiyonu yüksek kalitede motorlu taşıt yakıtı veya yakıt katkı maddesi üretimi için incelenmiştir. Gliserinin eterleşme reaksiyonu sürekli akışlı bir reaktörde Amberlit-15 ve Amberlit-16 gibi iyon değiştirici reçine katalizörler varlığında yürütülmüştür. Reaksiyon sıcaklığının (80-110ºC), besleme bileşiminin (TBA/G=3/1-8/1) ve alıkonma süresinin (6, 8, 12, 16, 18, 24 g s cm-3) ürün dağılımı üzerine etkisi incelenmiştir. En yüksek gliserin ve TBA dönüşümüne Amberlit-15 katalizörlüğünde reaktanların molar oranları 8/1 ve reaksiyon sıcaklığı 110ºC olduğu durumda ulaşılmıştır. Yapılan çalışmada mono- eterler, di- eterler ve tri- eter elde edilmiştir. Mono- eter seçiciliğinin diğerlerinden yüksek olduğu tespit edilmiştir. Deney sonuçlarına bakıldığında ürün seçiciliklerinin farklı reaksiyon parametreleri ile değişmediği görülmüştür. Amberlit-16 üzerinde ise katalizörün düşük asiditesine bağlı olarak en yüksek miktarda di- eterler ve tri- eter (istenen ürünler) oluşmuştur.