Ortaöğretim Türk dili ve edebiyatı ders kitaplarında yer alan hikâye ve roman metinlerinin değerler açısından incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SÜMEYYE HAZIM

Danışman: CEMAL KURNAZ

Özet:

Bu çalışmanın amacı, 9, 10, 11 ve 12. sınıf Türk Dili ve Edebiyatı ders kitaplarında yer alan hikâye ve roman metinlerinde Türk Dili ve Edebiyatı Öğretim Programı (2018)’nda yer alan adalet, dostluk, dürüstlük, özdenetim, sabır, saygı, sevgi, sorumluluk, vatanseverlik, yardımseverlik değerlerine ne sıklıkta ve nasıl yer verildiğini tespit etmektir. Bu çalışmada, betimsel tarama modeli ve doküman incelemesi teknikleri kullanılmıştır. Değerlerin tespitinde hikâye ve roman metinleri ayrı ayrı okunarak iletileri bulunmuş ve değerlendirilmiştir. Araştırmamızın birinci bölümünde çalışmamızın amacı, önemi ve sınırlılıkları; ikinci bölümünde kavramsal çerçeveyi oluşturan değer kavramı, değer sınıflamaları, Türk Dili ve Edebiyatı ve değerler eğitimi; üçüncü bölümünde çalışmanın yöntemi; dördüncü bölümünde tespit edilen değerlerin aktarıldığı bulgular ve yorumlar; beşinci bölümünde ise inceleme sonucunda elde edilen veriler ışığında ders kitaplarında yer alan metinler ile değerlerin uyumuna yönelik bilgiler yer almaktadır. Araştırma sonucunda 2018 yılı MEB Yayınları Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı ders kitaplarında yer alan 42 hikâye ve roman metninde toplam 374 değer ifadesi tespit edilmiştir. İncelenen metinlerde en çok yer alan değerlerin sevgi ve dostluk, en az yer verilen değerlerin ise yardımseverlik ve adalet olduğu tespit edilmiştir.