Dijital Hikâye Anlatım Yönteminin Sosyal Bilgiler Dersinde Etkililiğinin İncelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mustafa Sarıtepeci

Danışman: HASAN ÇAKIR

Özet:

Bu çalışmanın amacı Dijital Hikâye Anlatımı etkinliklerinin ortaokul düzeyinde çeşitli açılardan etkilerini incelemek ve dijital hikâye anlatımı sürecine yönelik öğrenci görüşlerini değerlendirmek olarak belirlenmiştir. Çalışmada nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanıldığı karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın nicel kısmında yarı deneysel desen kapsamında ön-test son-test kontrol gruplu desen kullanılmıştır. 2014-2015 eğitim öğretim yılının ikinci döneminde deney grubunda 60 ve kontrol grubunda 59 öğrenci olmak üzere toplam 119 öğrenci ile 10 haftalık bir uygulama gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın nicel bölümünde veri toplamak için likert tipi ön-test ve son-test Katılım Ölçeği ve Motivasyon ve Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Ayrıca uygulama sonrasında Akademik Başarı Testi ve bu testten dört ay sonra Kalıcılık Testi uygulanmıştır. Araştırmanın nitel kısmında veri toplamak için uygulama sürecinde iki hafta da bir toplanan yansıma raporları ve araştırmacı tarafından tutulan alan notları ile araştırma sonunda gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış görüşmeler ve odak grup görüşmeleri kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde öncelikle uygulama öncesi ve sonrasında dağılımların normal olup olmadığını belirlemek için Shapiro-Wilks testi kullanılmıştır. Normal dağılım şartı sağlandığından dolayı verilerin analizinde bağımsız örneklemler t-testi kullanılmıştır. T-testi sonucunda anlamlı bir farklılık oluştuğu durumlarda etki büyüklüğü değerleri hesaplanmıştır. Nitel veri analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre her iki grup arasında akademik başarı açısından farklılık olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ancak dijital hikâyeleme etkinliklerinin öğrenmenin kalıcılığını sağlamada etkili olduğu belirlenmiştir. Ayrıca dijital hikâye anlatımının öğrencilerin derse karşı motvasyonlarını ve tutumlarını olumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra dijital hikâyeleme etkinliklerine katılan öğrencilerin kontrol grubu öğrencileriyle kıyaslandığında; öğrenme sürecinde daha aktif oldukları, daha fazla çaba harcadıkları, öğretmen ve arkadaşlarıyla iletişim ve etkileşimlerinin arttığı ve Sosyal Bilgiler dersi kapsamındaki çalışmalara daha fazla süre ayırdıkları sonuçlarına ulaşılmıştır. İçerik analizi sonucunda elde edilen bulgulara dayalı olarak sonuçlar incelendiğinde dijital hikâye anlatımı sürecinde öğrencilerin daha üretken bir rol kazanmasıyla Sosyal Bilgiler dersinin eğlenceli bir hal aldığı görülmüştür. Buna bağlı olarak öğrenenlerin derse karşı bakışlarında da olumlu yönde değişimler meydana gelmiştir. Ayrıca bu etkinliklerin öğrenen performansını olumlu yönde etkilediği ve derse katılım üzerinde etkili bir yöntem olduğu tespit edilmiştir. Buna karşın dijital hikâyeleme etkinlikleri sürecinde bilişim teknolojileri laboratuvarında yapılan derslerde sınıf yönetimi problemleri yaşandığı belirlenmiştir. Dijital hikâye anlatımının öğrencilerin kendi öğrenmelerini yapılandırmada ve kontrol etmede de etkili olduğu öğrenci görüşlerinden anlaşılmaktadır. Sonuç olarak Sosyal Bilgiler dersinde dijital hikâye anlatımı etkinliklerinin kullanımının eğitsel çıktılar ve öğrencilerin dersle ilgili algıları üzerinde olumlu bir değişimi sağlamada veya algı oluşturmada etkili olduğu tespit edilmiştir. Ancak bu araştırma kapsamında öğrencilere sağlanan donanım, öğrencilere tanınan özerklik ve kullanılan araçlarla ilgili iyileştirmeler yapılması gerektiği görülmektedir.