Büyük Veri ve Makine Öğrenmesi, Duygu Analizi ve Psiko-sosyal İş Çevresinin İyileştirilmesinde Kullanımı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Endüstri Mühendisliği, Türkiye

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Kasımcan Gündüz

Danışman: Burcu Yılmaz Kaya

Özet:

Şirketler çalışanlarının performanslarını arttırmak için çeşitli çalışmalar yürütmektedir. Bu çalışmalar genellikle finansal boyutlar temelinde tasarlanarak ücrete dayalı uygulamalar ile yürütülmektedir. Ancak çalışanların performanslarında motivasyon, duygu durumu gibi manevi etkenler önem taşımaktadır. Özellikle ücret temelli iyileştirmelere daha az duyarlı olan beyaz ve altın yaka çalışanlar için modern yönetim felsefelerine uygun yaklaşımların benimsenmesi ile psiko-sosyal iş çevresinin iyileştirilmesi çalışanlar için iş hijyenini iyilemede ve performans ile iş yeri verimliliğini arttırmada ek maliyete katlanmadan katmadeğeri yüksek faydalar yaratacaktır. Mevcut literatür araştırmaları ışığında, psiko-sosyal iş çevresini iyileştirmek ve insan faktörleri merkezli sistem tasarımı önermek için belirleyici duygu durumu, motivasyon, iş tatmini gibi insan faktörlerinin be bunlar arasındaki etkileşim ile performans seviyeleri değişiminin araştırılmasına dayanan çalışmaların eksikliği görülmektedir. Her ne kadar; çalışanların psiko-sosyal iş çevresini, iş tatmini ve motivasyon seviyelerini analiz ederek performanslarını arttırmaya destek olacak modeller üzerine yapılan çalışmalar literatrüde mevcut bulunsa da çalışmaların çoğunluğunun belirli ve sınırlı örneklemler üzerinde gerçekleştirilen istatistiki durum analizleri temeline dayandığı görülmektedir.  Bununla birlikte, duygu analizi çalışmaları makne öğrenmesine ilişkin literatürde önemli bir yer alsa da; yöntemin belirli bir çalışan grubunun genelini temsil edebilecek farklı demografik karakteristikler, sosyal çevreler ve iş yerlerinden oluşturulan örenklem üzerinde daha genelleştirilebilecek bir model üretilmiş olduğu bir çalşmaya rastlanmamıştır. Bu çalışmada şirket çalışanlarının sosyal medyada yaptıkları paylaşımlar üzerinden duygu analizi yapılarak ilgili şirketlerin insan kaynakları departmanlarına performans ve verimlilik çalışmalarındaki süreçlerine katkı sağlayacak bir uygulama gerçekleştirilmiştir. Çalışmada büyük veri ve makine öğrenmesi algoritmalarından faydalanılarak geliştirilen yaklaşım ile beyaz yakalı çalışanların duygu durumlarını algoritma ile tespit ederek şirket gelişmeleri ile karşılaştıran bir süreç önerilerek mevcut literatüre katkı sağlanacaktır.