12. sınıfta okutulan çağdaş Türk ve dünya tarihi dersinin kazanımlarının gerçekleşme seviyesine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşlerinin değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Öğrenci: MESUT BAŞAK

Danışman: MEHMET ALİ ÇAKMAK

Özet:

Bu araştırmanın amacı, liselerde 12. sınıfta okutulan, 20. yüzyılın başlarından günümüze kadar dünyada ve Türkiye'de yaşanan gelişmeleri anlatan Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi dersinin hedeflerinin gerçekleşme düzeyine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri alınarak bu görüşler doğrultusunda; müfredatın eksikliklerini tespit etmek, müfredata yeni açılımlar kazandırabilmek ve bu dersin öğretmenler tarafından sınıflarda daha verimli bir şekilde işlenmesine katkıda bulunmaktır. Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi dersi ile ilgili var olan durumu inceleyen bu tez betimsel araştırma yöntemine uygun olarak yapılandırılmıştır. Betimsel yöntem genellikle bir durumu açıklamak, değerlendirmek ve olaylar arasındaki ilişkileri saptamak amacıyla uygulanır. Mevcut durum nedir, hangi yöne gitmeliyiz sorularına cevap arar. Bu araştırmada betimsel yöntem kullanılmasının nedenleri; mevcut koşulları ortaya koymak, problemi tespit etmek, konuyu açıkça ortaya koymak ve araştırmayı doğal şartları bozulmadan yapabilmektir. Bu araştırmanın evrenini; Ankara il sınırlarındaki liselerde okuyan 12. sınıf öğrencileri ve bu öğrencilerin öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini; Ankara ilinin Etimesgut, Keçiören ve Sincan ilçelerinde bulunan Etimesgut Lisesi, Aktepe Lisesi, Fatih Sultan Mehmet Lisesi, Kalaba Lisesi, Keçiören Lisesi, İbni Sina Lisesi, Sincan Süleyman Demirel Anadolu Lisesi, Sincan Fatih Anadolu Liselerinde 12. sınıfta okuyan toplam 303 öğrenci ile bu öğrencilere Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi dersini veren 38 öğretmen oluşturmaktadır. Veri toplama aracı öğretmen ve öğrenciler için ayrı ayrı üç bölümden oluşmaktadır. Araştırmada konu ve amaca bağlı olarak anket ve mülakat kullanılmıştır. Birinci bölümde; öğretmen ve öğrencilerin kişisel bilgilerini belirlemeye yönelik sorular yer almaktadır. İkinci bölümde Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi dersinin hedeflerinin gerçekleşmesine ilişkin dersi okutan tarih öğretmenlerinin ve bu dersi alan öğrencilerin görüşlerini öğrenmek amacıyla 26 maddeden oluşan bir anket formu bulunmaktadır. 5'li likert tipi ölçeğin kullanıldığı bu bölümde her maddeye verilecek cevap kodları 1,00 ile 5,00 arasında değişmektedir. Üçüncü bölümde; bu dersin hedeflerinin gerçekleşmesine ilişkin programda yer alan kazanımların, elde edilip edilemediğine dair durumu öğrenmek amacıyla bir de mülakat formu, veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Bu araştırmada verilerin analizi bilgisayara yardımı ile istatistik biliminin genel esasları çerçevesinde yapılmıştır. Araştırmaya katılan öğrenci ve öğretmenlerin frekans dağılımları, yüzdelik hesaplamaları ile t-testi ve varyans analizleri yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre; 12. sınıflarda okutulmaya başlanılan Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi dersini olumlu değerlendiren öğretmenler öğrencinin ilgisini çekeceğini düşündükleri konuların programda bulunmasının uygun olacağını belirtmişlerdir. Ancak araştırma sonucunda Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi dersinin hedeflerinin gerçekleşme seviyesine ilişkin öğretmenlerin tutumları ile öğrencilerin tutumlarının birebir aynı olmadığı görülmüştür. Tarih ders müfredatı, ders kitapları, ders saatlerinin azlığı, derslerde kullanılan metot ve teknikler, ders araç gereçlerinin yetersizliğinden kaynaklanan problemler, öğretmen ve öğrenciler tarafından katılım gören problemler olarak tespit edilmiştir.