Kalıcı organik kirleticilerden perflorooktan sülfonatın zebra balıklarında (Danio rerio) oksidatif etkilerin belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DEMET ABDULLAHOĞLU

Danışman: AYLİN SEPİCİ DİNÇEL

Özet:

Kalıcı Orgnik Kimyasallar (KOK), çevre ve insan sağlığı üzerinde zararlı etki olasılığı yüksek olan, doğada uzun süre bozulmadan varlığını koruyabilen, uzun mesafeler boyunca taşınan ve yağ dokusunda birikme özelliği bulunan; pestisitler, sanayi kimyasalları ve endüstriyel faliyetler sonucu ortaya çıkan zararlı kimyasallardır. Bu kimyasalların oluşturduğu kirlilikte, perflorlu bileşikler önemli bir yer tutmaktadır ve bu bileşikler sucul ekosistemler açısından büyük risk oluşturmaktadır. Perflorlu bileşiklerden Perflorooktan sülfanat (PFOS) sanayide sentezlenmiş ve büyük miktarlarda üretilen kimyasallardan biridir. Bu çalışma, PFOS’un ekotoksikolojik araştırmalarda model organizma olarak kullanılan zebra balığı (Danio rerio) üzerindeki etkilerini belirlemek için yapılmıştır. Bu etkileri belirlemek için zebra balığına beş farklı maruziyet süresinde (2, 4, 7, 14 ve 21 günlük) ve iki farklı dozda PFOS (2 mg/L ve 7 mg/L) uygulanarak; toplam oksidan statüsü (TOS) ve toplam antioksidan statüsü (TAS) düzeylerindeki olası değişikliklerin araştırılması amaçlanmıştır. Sonuç olarak yapılan çalışmada kullanılan PFOS ilk 48 saatte etkisi göstermiş ve oksidatif stresi artırmıştır. Bunu takip eden diğer günlerde ise özellikle 14. günde TAS artışı görülmüştür