Türkiye'deki havalimanlarının COVİD-19 pandemisi öncesinde ve pandemi sonrasında etkinliklerinin değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, -, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MEDİNE DURAN

Danışman: Hakan Çerçioğlu

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Havayolu taşımacılığı küreselleşme, sanayileşme ve artan insan ihtiyaçlarıyla birlikte ekonomik ve sosyal sektörlerin vazgeçilmez bir unsurudur. 2020 yılında Dünya çapında yayılan COVİD-19 pandemisi, toplumların sağlığını derinlemesine etkilediği gibi tüm ekonomik sektörleri ve endüstrileri de etkilemiştir. Pandemiden şüphesiz en çok etkilenen sektörlerden biri havacılık sektörü olmuştur. Bu nedenle işbu çalışma, Türkiye’de faaliyet gösteren 57 havalimanından verilerine ulaşılabilen 48 havalimanının 2019-2023 yılları arasındaki 5 yıllık etkinliklerini Veri Zarflama Analizi (VZA) ile analiz etmek ve COVID-19 pandemisinin havalimanlarına etkisini Malmquist Toplam Faktör Verimliliği (TFV) endeksiyle değerlendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Karar verme birimleri arasındaki homojenliği ve dengeyi sağlayabilmek için havalimanları yolcu trafik verisine göre, büyük, orta ve küçük ölçekli olmak üzere 3 gruba ayrılmıştır. Yolcu terminal alanı büyüklüğü, bagaj konveyör sayısı, personel sayısı ve işletme gideri girdi değişkenleri olarak; yolcu trafiği, uçak trafiği ve işletme gelirleri çıktı değişkenleri olarak kullanılmıştır. Analiz sonucunda büyük ölçekli havalimanlarının pandemiden en çok etkilenen grup olduğu, havalimanı ölçek büyüklüğü azaldıkça pandemi dönemindeki TFV endeksindeki değişimin de azaldığı görülmüştür.