TIMSS 2011 8. sınıf öğrencilerinin fen başarısı ile ilişkili öğrenci ve öğretmen niteliklerinin bilişsel alanlara göre incelenmesi: İki düzeyli hiyerarşik lineer model analizi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Öğrenci: OYA ERDİNÇ AKAN

Danışman: BAYRAM ÇETİN

Özet:

Bu çalışma TIMSS 2011 çalışmasına katılan 8. sınıf öğrencilerinin fen başarı testinde yer alan bilişsel alanlara ait başarıları ile ilişkili olan öğretmen ve öğrenci niteliklerinin belirlenmesi ve bilişsel alanlara göre karşılaştırılması amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın evrenini 2011 yılında 8. sınıfta öğrenim gören 1.165.721 öğrenci ve bu öğrencilerin öğretmenleri oluşturmaktadır. TIMSS 2011 çalışmasına, ilk aşamada çalışmaya katılacak okulların, ikinci aşamada ise bu okullarda yer alan sınıfların belirlendiği iki aşamalı tabakalı örnekleme yöntemi ile belirlenen 239 okuldan 6928 öğrenci, bu öğrencilerin öğretmenleri ve okul müdürleri katılmıştır. Bu çalışmanın örneklemini yapılan ön analizler sonucunda analizlere dahil edilmesi uygun görülen 5376 öğrenci ve 227 öğretmen oluşturmaktadır. Öğrencilerin bilişsel alanlara ait fen başarıları ile ilişkili olan öğrenci ve öğretmen nitelikleri incelendiği için bu çalışma korelasyonel araştırmalara örnektir. Çalışmada öğrencilerin başarıları ile ilişkili olan değişkenlerin belirlenmesi amacıyla iki düzeyli (öğrenci ve öğretmen) hiyerarşik lineer modelleme analizi kullanılmıştır. Bu kapsamda öğrencilerin bilişsel alanlara ait fen başarı puanları çalışmadaki bağımlı değişkenlerdir. Yapılan analizler sonucunda öğrenci düzeyinde her üç bilişsel alan için de evdeki kitap sayısı, baba eğitim düzeyi, öğrencilerin eğitim beklentisi ve fen öğrenmeyi sevme durumları değişkenleri öğrencilerin başarıları ile istatistiksel olarak manidar bir şekilde ilişkili bulunmuştur. Bunun yanında bilme ve akıl yürütme bilişsel alanı için evde bilgisayar sahibi olma' ve uygulama bilişsel alanı için de evde oda sahibi olma' değişkenleri öğrenci düzeyinde manidar olarak ilişkili bulunmuştur. Öğretmen düzeyinde öğrencilerin bilişsel alanlara ait fen başarıları ile ilişkili bulunan değişkenler ise; bilme ve uygulama bilişsel alanları için ön bilgi eksikliğinin öğretimi kısıtlaması ve okulun akademik başarıya verdiği önem' iken akıl yürütme bilişsel alanı için bu değişkenlere ek olarak öğretmen cinsiyeti' de manidar olarak ilişkili bulunmuştur.