Türkiye'deki elektrik dağıtım şirketlerinin etkinliğinin veri zarflama analizi ile incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: ONUR DÖNMEZÇELİK

Danışman: HACI HASAN ÖRKCÜ

Özet:

Genel olarak üretim-iletim-dağıtım gibi 3 aşamadan oluşan Türkiye elektrik enerjisi sektörü büyük bir değişim ve dönüşüm sürecinden geçmektedir. 1990'larda başlayan, 2000'li yıllarda hızlanan liberalleşme süreci etkisini enerji alanında da göstermiş olup, özellikle elektrik enerjisi sektöründe bugünde hızla devam etmektedir. Bu çalışmada elektrik dağıtım aşamasında dağıtım şirketlerinin mali ve teknik esaslı iki model bazında performansları ölçülmüştür. Bunun için 21 elektrik dağıtım şirketinin 2007-2011 yılları arası elektrik dağıtım verileri kullanılmıştır. Şirketlerin ellerinde olmayan nedenler yüzünden ortaya çıkan hususların performans ölçümünde adaletsizlik yaratmaması amacıyla, veriler üzerinde girdi ve çıktılar belirlenirken, değişken dönüşümleri yapılmıştır. Çalışmada girdi yönlü Charnes, Cooper ve Rhodes (CCR) ve Banker, Charnes, Cooper (BCC) modelleri kullanılarak Veri Zarflama Analizi(VZA) uygulanmış olup, bu analize göre şirketlerin etkinlik skorları hesaplanmış, şirketlerin mali ve teknik esaslı iki modele göre etkinlik sıralaması oluşturulmuş ve yorumlanmıştır. Çalışmanın temel sonucu şirketlerin mali ve teknik performanslarının yıllar itibarıyla paralellik göstermediğidir. Bu çalışmanın sonuçları topluma daha iyi hizmet verebilmek ve mali ve teknik kaynakları en iyi şekilde kullanabilmek için elektrik dağıtım şirketlerine yol göstermede kullanılabilir.