Psikolojik Danışmanların Otantiklik Düzeyleri ve Kültüre Duyarlı Psikolojik Danışma Yeterlik Algıları Arasındaki İlişkide Bilişsel Esneklik Düzeylerinin Aracılık Rolü


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mehmet Buğra AKALIN

Danışman: Zehni Koç

Özet:

Bu araştırmanın temel amacı, psikolojik danışmanların otantiklik düzeyleri ile kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterlik algıları arasındaki ilişkide bilişsel esneklik düzeylerinin aracılık rolünü incelemektir. Ayrıca psikolojik danışmanların kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterlik algıları toplam ve alt boyut puanlarının cinsiyetlerine, öğrenim düzeylerine ve mesleki deneyimlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı araştırılmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, Türkiye’nin çeşitli illerinde yaşayan 493’ü kadın 124’ü erkek olmak üzere toplam 617 psikolojik danışmandan oluşmaktadır. Veri toplama aşamasında “Kişisel Bilgi Formu”, “Otantiklik Ölçeği”, “Çok Kültürlü Psikolojik Danışma Yeterlikleri Ölçeği” ve “Bilişsel Esneklik Envanteri” kullanılmıştır. Verilerin analizinde Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı, bağımsız örneklem t-testi ve tek yönlü çok değişkenli varyans analizi (MANOVA) kullanılmıştır. Çalışma sonucunda psikolojik danışmanların otantiklik düzeyleri, bilişsel esneklik düzeyleri ve kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterlik algıları arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler olduğu tespit edilmiştir. Buna ek olarak otantiklik düzeylerinin kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterlik algıları üzerindeki doğrudan etkisi anlamsız bulunurken, toplam ve dolaylı etkisi anlamlı bulunmuştur. Bu bağlamda psikolojik danışmanların bilişsel esneklik düzeylerinin otantiklik düzeyleri ve kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterlik algıları arasındaki ilişkide tam aracılık rolü üstlendiği bulgusuna ulaşılmıştır. Ayrıca psikolojik danışmanların kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterlik algıları toplam puanları ile bilgi ve beceri alt boyut puanları cinsiyetlerine göre farklılaşmazken, farkındalık alt boyutu puanlarının cinsiyetlerine göre farklılaştığı görülmüştür. Bunun yanında psikolojik danışmanların kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterlik algıları toplam ve alt boyut puanlarının öğrenim düzeylerine ve mesleki deneyimlerine göre farklılaşmadığı bulunmuştur. Sonuçlar ilgili alanyazın çerçevesinde tartışılmış ve değerlendirilmiştir. Son olarak çalışmanın bulgularından yola çıkarak araştırmacılara ve uygulayıcılara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Kültüre Duyarlı Psikolojik Danışma Yeterlik Algıları, Otantiklik, Bilişsel Esneklik