Orta öğretim dokuzuncu sınıf Türk edebiyatı ders kitaplarındaki temel değerlerin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: TUĞBA DEMİRCAN

Danışman: AYŞE YÜCEL ÇETİN

Özet:

Bu çalışmada; Millî Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığının kararıyla, 2005 yılında kabul edilen Türk Edebiyatı Öğretim Programına göre hazırlanmış olan, 9. Sınıf Türk Edebiyatı ders kitaplarındaki temel değerler tespit edilmiştir. Araştırmanın ilk bölümünde; problem durumuna bağlı olarak araştırmanın amacı, önemi, sınırlılıkları, varsayımlar, tanımlar belirlenmiş ve ilgili araştırmalara yer verilmiştir. Kuramsal temelde, değer kavramı, tanımı, özellikleri, sınıflandırılması, işlevleri ve öğretimi; edebiyat eğitiminde metinlerle değer aktarımı; Millî eğitimin,öğretim programlarının ve ortaöğretimin genel amaçlarında değerlerin yeri belirtilmiştir. Araştırmada, betimsel araştırma yöntemlerinden genel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, Türk Edebiyatı Öğretim Programına göre hazırlanmış olan 9. Sınıf Türk Edebiyatı ders kitapları; örneklemini ise bu kitaplar içerisinden Türk edebiyatının genel amaçlarına ve metin seçimindeki hususlara uygunluğu sebebiyle tercih edilen üç kitap oluşturmaktadır. Kitaplarda işlenen temel değerler, Değerler İnceleme Formu doğrultusunda belirlendikten sonra, üç kitaptan da ayrı ayrı tespit edilerek, her bir değer için ortak yorum getirilmiştir. Değer tespitinde;belirtilen kitaplardaki, tamamı verilen metinlerin yanı sıra metin parçaları da esas alınmıştır. Elde edilen veriler nitel açıdan sınıflandırıldıktan sonra SPSS 18.0 programı kullanılarak nicelik analizi yapılmıştır. Sonuçta; 9. Sınıf Türk Edebiyatı ders kitaplarında sevgi değerinin ilk sırada yer aldığı görülmüştür. Sevgi değerini sırasıyla estetik, duyarlılık, vatanseverlik, çalışkanlık ve özveri değerleri takip etmiştir. Misafirperverlik, sağlıklı olmaya önem verme ve adil olma değerleri ise en az yer verilen değerlerdir.