COĞRAFYA ÖĞRETİMİNDE LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BİREYSEL FARKLILIKLARININ ÖĞRENME DÜZEYLERİNE ETKİSİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Efe BULUT

Danışman: SALİH ŞAHİN

Özet:

Bu araştırmanın amacı, coğrafya öğretiminde lise öğrencilerinin bireysel farklılıklarının öğrenme düzeylerine etkisini belirlemektir. Çalışma survey yöntemine dayalı bir araştırmadır. Araştırma verileri, öğrencilere uygulanan coğrafya öğretiminde bireysel farklılıkların etkisi anketi ile elde edilmiştir. Araştırmanın örneklemini ise, 2008 2009 öğretim yılında MEB'e bağlı Kastamonu Anadolu Lisesi, Kastamonu Kuzeykent Lisesi ve Kastamonu Ticaret Meslek Lisesi 10. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Bu liselerin 10. sınıflarında okuyan 120 öğrenciye bireysel farklılıkları belirlemeye yönelik anket uygulanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde SPSS sürüm 17.0 kullanılmış, ölçek formunun öğrencilere ait kişisel bilgilerin çözümlenmesinde ise yüzde ve frekans dağılımları alınmıştır. Öğrencilerin genel öğrenme biçimleri ve coğrafya dersinde tercih ettikleri öğrenme biçimlerini içeren maddeler anlamlı ve tutarlı olacak şekilde gruplandırılmış ve her bir madde puanlanarak SPSS programına girilmiştir. Puanlama yapılırken Likert tipi 5'li dereceleme ölçeği esas alınmış ve öğrencilere ait kişisel bilgiler, her bir maddenin oluşturmuş olduğu gruplar ile öğrencilerin başarı notları karşılaştırılarak sonuca ulaşılmıştır. Öğrencilerin kişisel bilgileri ile ilgili araştırma bulguları sonucunda, öğrencilerin cinsiyetinin (F: 1,397); öğrencilerin çalışma odasının olup olmamasının (F: 0,678); anne-babalarının yaş durumunun (F: 0,394- F: 0,658), eğitim durumunun (F: 0,843- F: 0,690), mesleklerinin (F: 0,005- F: 0,540), evlerinin kendilerinin, lojman veya kira olmasının (F: 0,119), gelir durumunun (F: 1,191), hayatta veya hayatta olmamasının, öz veya üvey olmasının ve aileleriyle birlikte yaşayıp yaşamadıklarının öğrencilerin coğrafya dersi başarıları üzerinde etkili olmadığı bulunmuştur. Öğrencilerin genel ve coğrafya dersinde tercih ettikleri öğrenme biçimleri ile ilgili araştırma bulguları sonucunda, bireysel öğrenme biçiminin (F: 0,246- F: 1,184), grupla öğrenme biçiminin (F: 0,420- F: 0,649), öğretmen merkezli öğrenme biçiminin (F: 1,668- F: 0,767), öğrenme ortamının (F: 0,625- F: 1,100) ve materyal kullanarak öğrenme biçiminin (F: 1,721- F: 0,612) öğrencilerin coğrafya dersi başarıları üzerinde etkili olmadığı bulunmuştur. Ayrıca araştırma sonucunda, okul türlerinin (F: 81,665) , ikamet ettikleri evdeki oda sayısının (F:3,841), kardeşlerinin olup olmamasının (F: 3,665); genel ve coğrafya dersinde tercih ettikleri öğrenme biçimlerinden öğrenci merkezli öğrenme biçiminin (F: 2,289- F: 2,838) öğrencilerin coğrafya dersi başarıları üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. En çok tercih edilen öğrenme biçiminin öğrenci merkezli öğrenme biçimi olması, öğrencilerin coğrafya derslerinde yaparak-yaşayarak öğrenmeyi, önceki bilgiler ile yeni öğrendikleri bilgiler arasında ilişki kurmayı ve yeni bilgileri kendi kalıplarına göre öğrenmeyi tercih ettiklerini göstermektedir.