Kistik fibrozis tanısı ile takipli çocuk annelerinin çocuk yetiştirme tutumu, tükenmişlik ve depresyonu ile hastaların klinik skoru arasındaki ilişki


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Öğrenci: AYŞE ÜNAL YÜKSEKGÖNÜL

Danışman: AYŞE TANA ASLAN

Özet:

Kistik fibrozisli çocukların annelerinin çocuk yetiştirme tutumu, tükenmişlik, depresyon ile hastaların klinik skoru arasındaki ilişki değerlendirilmiş ve bunları etkileyebilecek hasta ve ailenin sosyodemografik bilgileri, hastalıkla ilgili klinik özellikler incelenmiştir. Çalışmamızda, primer bakım veren annelerin psikososyal destek alma gereksiniminin olup olmadığı amaçlanmıştır. Çocuk Göğüs Hastalıkları Polikliniğinde KF tanısıyla izlenen 36 hasta ve anneleri değerlendirilmiştir. Annelerin kişisel bilgi formu, Aile Hayatı ve Çocuk Yetiştirme Tutum Ölçeği, Maslach Tükenmişlik Ölçeği, Beck Depresyon Ölçeği anketlerini doldurmaları istenmiştir. Hastalık şiddetini belirlemek için; Modifiye Shwachman-Kulcyzki Skoru kullanılmıştır. Sosyodemografik bilgiler ve hastalıkla ilgili klinik özellikler ile annelerin çocuk yetiştirme tutumu, tükenmişlik ve depresyon ilişkisi incelendiğinde; cinsiyet ve aile yapısına göre annelerin çocuk yetiştirme tutumu, tükenmişlik, depresyon, hastalık şiddeti arasında fark saptanmadı. Eğitim ve gelir düzeyi yüksek ailelerde, annelerin olumsuz çocuk yetiştirme tutumunun düşük olduğu belirlendi. Ev hanımı anneler ile işsiz babaların eşlerinde ve kardeş ölüm öyküsü olan ailelerde, annelerin olumsuz çocuk yetiştirme tutumu yüksek bulundu. Annelerin koruyuculuğu arttıkça, geçimsizliğin ve disiplinin arttığı belirlendi. Annelerin, yaklaşık %70'inde depresyon saptandı. Eğitim düzeyi yüksek babaların eşlerinde ve gelir düzeyi yüksek ailelerde depresyonun düşük olduğu; kardeş ölüm öyküsü ve P. aeruginosa üremesi olan hastaların annelerinde depresyonun arttığı belirlendi. Hastalık şiddeti arttıkça, annelerdeki depresyonun arttığı saptandı. Gelir düzeyi yüksek ailelerde hastalık şiddetinin düşük; P. aeruginosa üremesi olan hastalarda ise hastalık şiddetinin arttığı belirlendi. Çalışmamızda, KF hastalığının, annelerde depresyon gelişimi için önemli bir risk faktörü olduğu belirlenmiştir. Ailelerde psikolojik sorunların gelişiminde önemli olabilecek diğer risk etkenlerinin belirlenerek annelere psikolojik destek verilmesi önerilmektedir.