DÖRT BOYUTLU SPİN-1 ISING (BLUME CAPEL) MODELİN KRİTİK DAVRANIŞI


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüs, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Saime ILDIRŞAHİN GÜNEŞ

Danışman: BÜLENT KUTLU

Özet:

Bu tezde, 4-boyutlu Blume-Capel (BC) model hiperküp örgü için Creutz Cellular Automaton'dan geliştirilen soğutma ve ısıtma algoritmaları kullanılarak simüle edildi. Kritik sıcaklıklar (kTc/J) ve statik kritik üslerin (α, β, γ ve ν) değerleri d ≥ 4 için geçerli olan sonlu örgü ölçekleme teorisi ile belirlendi. Simülasyonlar Blume- Capel modelin ‘‘single-ion anisotropy'' parametresinin D/J=3.7 değerinde üçlü kritik noktaya sahip olduğunu gösterdi. Bu noktada statik kritik üs değerleri α=0.03, γ=1.16, β=0.58 ve ν=0.58 olarak elde edildi. Bu değerler α=0, β=1/2, γ=1 ve ν=1/2 evrensel değerlerinden farklıdır. Diğer taraftan D/J<3.7 parametre bölgesinde D/J=3 değeri için belirlenen statik kritik üs değerleri evrensel değerlerle iyi bir uyum içindedir. Bu durum BC modelin üçlü kritik nokta civarında evrensel olmayan bir kritik davranışa sahip olduğunu işaret eder. Simülasyonlar periyodik sınır şartlı sonlu hiperküp örgülerde gerçekleştirilmiştir.