Akademisyenlerde Mutluluğun Yordayıcıları Olarak Farkındalık ve Stresle Başa Çıkma Tutumları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Elvan Yıldız Akyol

Danışman: ŞERİFE IŞIK

Özet:

Bu çalışma, akademisyenlerin farkındalık düzeylerinin ve stresle başa çıkma tutumlarının mutluluk düzeylerini yordamadaki rolünü incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye'de çeşitli üniversitelerde görev yapmakta olan, araştırmacı tarafından erişilebilen ve çalışmaya katılmaya gönüllü olan toplam 346 akademisyen oluşturmaktadır. Araştırma grubu yaşları 22 ve 63 arasında değişen 236 araştırma görevlisi, 5 okutman, 23 öğretim görevlisi, 39 yardımcı doçent doktor, 32 doçent doktor ve 11 profesörden oluşmaktadır. Çalışmaya katılan akademisyenlerin 214'ü kadın, 132'si erkek, 179'u evli, 167'si bekardır. Araştırmada; akademisyenlerin mutluluk düzeylerini belirlemek amacıyla Hills ve Argyle tarafından 2002 yılında geliştirilen, Doğan ve Akıncı tarafından 2011 yılında Türkçe'ye uyarlanan "Oxford Mutluluk Ölçeği- Kısa Formu", farkındalık düzeylerini belirlemek amacıyla Brown ve Ryan tarafından 2003 yılında geliştirilen ve Özyeşil, Arslan, Kesici ve Deniz tarafından 2011 yılında Türkçe'ye uyarlanmış olan "Bilinçli Farkındalık Ölçeği", stresle başa çıkma tutumlarını belirlemek amacıyla Özbay tarafından 1993 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde geliştirilen, Türkçe'ye uyarlaması 1997 yılında Özbay ve Şahin tarafından yapılan "Stresle Başa Çıkma Tutumları Envanteri" ve araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde akademisyenlerin farkındalık düzeyleri, stresle başa çıkma tutumları ve mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkileri belirlemek için Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı; farkındalık düzeyleri ve stresle başa çıkma tutumlarının mutluluk düzeylerini yordayıp yordamadığının belirlenmesi için hiyerarşik çoklu doğrusal regresyon analizi; mutluluk düzeyinin cinsiyet, unvan ve medeni durum düzeyine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek amacıyla t-testi analizi kullanılmıştır. Araştırmada yapılan analizler sonucunda, mutluluk ve farkındalık arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunurken, mutluluk ile stresle başa çıkma tutumları arasındaki ilişkiler incelendiğinde; mutluluk ile başa çıkma tutumlarından aktif planlama arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki, kaçma-soyutlanma duygusal-eylemsel arasında ve kaçma-soyutlanma biyokimyasal arasında ise negatif yönlü anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Dış yardım arama, dine sığınma ve kabul-bilişsel yeniden yapılanma stresle başa çıkma tutumları ile mutluluk arasında ise anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Yapılan bu araştırmada, akademisyenlerin farkındalık düzeylerinin mutluluk düzeylerini anlamlı düzeyde yordadığı görülmüştür. Ayrıca, akademisyenlerin aktif planlama stresle başa çıkma tutumunun mutluluk düzeyleri için anlamlı bir yordayıcı olduğu sonucu elde edilmiştir. Elde edilen bulgular, yapılan araştırmalarla birlikte tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.