Çocuklara Kıraat ile Çamlıca Çocuk dergilerinin içerik ve biçim açısından incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EBRU BOZBIYIK

Danışman: MEHMET KARA

Özet:

Çocuk dergileri çocuk ile çocuğun içinde yaşadığı toplumun dil, kültür, gelenek, düşünce ve değer yargıları arasında bir etkileşim yaratması bakımından önemlidir. Çocukların dil becerilerini, düşünme becerilerini, estetik zevklerini ve okuma becerilerini geliştirme bakımından çocuk dergileri oldukça fazla yarar sağlayan materyallerdir. Bu çalışmada öncelikle Çocuklara Kıraat dergisinin eski harflerle hazırlanmış nüshaları Latin harflerine aktarılmıştır. Daha sonra Çamlıca Çocuk dergisinin ilk beş sayısına ulaşılmıştır. Bu iki dergideki okuma metinleri belirlenmiş, bu metinlerin türleri belirlenerek tasniflendirilmiş, metinleri oluşturan cümlelerdeki kalıplaşmış ifadeler, deyim, atasözü, ikileme ve yardımcı fiiller belirlenmiş ve bu şekilde de bir tasnif yapılmıştır. Sonra da metinlerin kelime sayılarına tek tek bakılmış, hangi metnin kaç kelimeden oluştuğu belirlenmiştir. Her sayının sonunda kullanılan toplam kelime sayısına da bakılmıştır. Dergilerin her sayısında hangi metin türüne kaç tane yer verildiği de bulgular kısmında verilmiştir. Dergilerin kapakları, içerisinde kullanılan görseller de incelenerek bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Söz varlığı araştırması olan bu çalışma, çocuk dergilerinde kullanılan dilin maddi manevi kültür ögelerini belirlemek, bunları vurgulamak ve bu şekilde dilimizin genel söz varlığına katkı sağlamak amacıyla hazırlanmıştır. Bu çalışma ile dilimizin söz varlığının ne kadar zengin olduğunu göstermek de düşünülen amaçlar arasındadır. Aynı zamanda dilbilimsel bir çalışma özelliği de gösteren çalışmamız incelenen iki dergi vasıtasıyla iki ayrı dönemin dil, düşünce, değer ve kültürünü karşılaştırma olanağı da sağlamaktadır.