Hemşirelerin egzersiz davranışları, öz yeterlilik düzeyleri ve etkileyen faktörler


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Öğrenci: REYHAN DOĞAN

Danışman: SULTAN AYAZ ALKAYA

Özet:

Bu çalışma hemşirelerin egzersiz davranışları, öz yeterlilik düzeyleri ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla amacıyla tanımlayıcı ve ilişkisel tipte yapılmıştır. Araştırmanın evrenini GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi ve T.C. Sağlık Bakanlığı Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi nde görev yapan hemşireler (N=776) oluşturmaktadır. Araştırmada örneklem seçilmemiş, araştırmanın verilerinin toplandığı tarihlerde izinli olmayan, araştırmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden hemşireler örnekleme dahil edilmiştir. Verilerin toplanmasında anket formu, Egzersiz Yarar/Engel Ölçeği, Öz Etkililik Yeterlilik Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde sayı, yüzdelik dağılımları, ortalama, standart sapma, ki-kare testi, korelasyon analizi, t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Hemşirelerin %69,2 sinin düzenli egzersiz yapmadığı saptanmıştır. Hemşirelerin egzersiz yapmama nedenleri arasında ilk üç sırada; zamanın olmaması (%67,3), iş yoğunluğu (%57,5), egzersiz yapma isteğinin olmaması (%40,7) yer almaktadır. Hemşirelerin egzersiz yarar ölçeği ortalama puanı 89,3 ± 11,6, egzersiz engel ölçeği ortalama puanı 31,4 ± 5,4, egzersiz yarar/engel ölçeği toplam ortalama puanı 120,7 ± 10,4 ve öz etkililik yeterlilik ölçeği ortalama puanı 74,1 ± 12,0 dir. Egzersiz yapma olanağı olan, düzenli ve her gün egzersiz yapan hemşirelerin egzersiz yarar algılarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Egzersiz yapma olanağı olmayan, egzersiz yapmaya engel bir hastalığı olan, düzenli egzersiz yapmayan ve haftada 1-2 gün egzersiz yapan, düzenli ilaç kullanan, fazla kilolu ve obez hemşirelerin egzersiz engel algılarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Hemşirelerin öz etkililik yeterlilik düzeyinin orta düzeyde (74,1 ± 12,0) olduğu saptanmıştır. Hemşirelerin öz etkililik yeterlilik düzeyleri ile egzersiz yarar algıları arasında pozitif yönde, engel algıları ile negatif yönde zayıf bir ilişki olduğu bulunmuştur. Hemşirelerin öz etkililik yeterlilik düzeylerini artıracak etkinlikler planlanması ve düzenli egzersiz yapmaları için çalışma koşullarına uygun egzersiz programlarının düzenlenmesi önerilmektedir.