Aerobik Egzersizin Karaciğer Fgf-21 Ve Pgc-1α Ekspresyonu Yoluyla Fruktoza Bağlı Metabolik Sendrom Bileşenlerine Etkisi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, TIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Dr. Belkıs NARLI

Danışman: Canan Yılmaz

Özet:

Gelişmiş toplumlarda MetS aşırı fruktoz tüketimi ile ilişkilendirilmektedir. Günümüzde egzersiz MetS, diyabet ve obezite gibi metabolik hastalıklara bir tedavi protokolü olarak değerlendirilmektedir. FGF-21 egzersizle indüklenir ve hayvan modellerinde glukoz homeostazı, lipit metabolizması ve insülin duyarlılığı üzerinde çok sayıda yararlı etkiye sahiptir. Ayrıca MetS ve diyabet patofizyolojisini etkileyen bir biyobelirteç olabilir. Bazı çalışmalar, FGF21 uygulamasının farelerde ve insanlarda diyet kaynaklı obeziteyi ve insülin direncini önlediğini göstermiştir. Egzersize bağlı indüklenen bir diğer molekül PGC-1α, kasta glukoz alımını sağlayarak ve egzersizin en bilinen etkisi olan oksidatif kapasiteyi artırarak MetS gelişimini engeller. Çalışmamızın amacı, egzersizin fruktoz diyeti ile beslenen sıçanlarda karaciğer FGF-21 ve PGC-1α düzeylerine etkilerini ve dolayısıyla bu moleküllerin MetS bileşenleri üzerindeki koruyucu ve terapötik rolünü araştırmaktır. Bu çalışmada, yüksek fruktoz diyeti Wistar erkek sıçanlara %20 oranında içme suyu içinde uygulanmış ve treadmil egzersiz 10 hafta boyunca verilmiştir. Kan basınçları ve vücut ağırlıkları tüm gruplarda ölçülmüştür. Deneyin sonunda, kan ve karaciğer dokusu örnekleri alınmıştır. Elde edilen serumlarda, insülin, glukoz ve lipit parametreleri ölçülmüştür. Karaciğer dokusu PGC-1α ve FGF-21 düzeyleri ile mRNA ekspresyonları ölçülmüştür. Fruktoz uygulaması, sistolik kan basıncı, vücut ağırlığı, serum insülin, TG, VLDL-K ve glukoz seviyelerinde artışlara neden olmuş ve MetS modeli başarılı bir şekilde oluşturulmuştur. Çalışmamızda, MetS’ye neden olan yüksek fruktozlu diyetin yanı sıra egzersiz uygulamasının serum parametrelerine olumlu katkı sağladığı, FGF-21 ve PGC-1α düzeylerini arttırdığı görülmüştür. Bu çalışmaya göre egzersiz ve indüklediği FGF-21 ve PGC-1α, MetS’nin oluşturduğu olumsuz metabolik bozuklukların ve komplikasyonların tedavisinde ümit vadedici sonuçlar ortaya koymaktadır. Ayrıca daha detaylı deneysel çalışmalarla FGF-21 kullanımına dayalı tedavi yaklaşımlarının klinik kullanımı önerilebilir