Biyoloji öğretmen adaylarının öğretmen öz yeterlik inançları, akademik öz yeterlik inançları, öğrenme stratejileri ve epistemolojik inanç düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Öğrenci: DUYGU GÜLEV

Danışman: BERİL AKIN

Özet:

Bu araştırmada biyoloji öğretmen adaylarının öğretmen öz yeterlik inançlarının, akademik öz yeterliklerinin, epistemolojik inanç düzeylerinin ve öğrenme stratejilerini kullanma düzeylerinin belirlenmesi ile bu değişkenler arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada ayrıca öğretmen adaylarının cinsiyet, mezun oldukları lise türü, öğrenim gördükleri sınıf düzeyi ve akademik başarı not ortalamalarına göre de öğretmenlik öz yeterlik inançlarının, akademik öz yeterliklerinin, epistemolojik inanç düzeylerinin ve öğrenme stratejilerini kullanma düzeylerinin anlamlı bir farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. ilişkisel tarama modelinin kullanıldığı araştırma, 2013-2014 eğitim öğretim yılı güz döneminde Ankara ili içinde yer alan devlet üniversitelerinde öğrenim gören toplam 148 biyoloji öğretmen adayı ile yürütülmüştür. Araştırma verileri; Öğretmenlik Öz Yeterlik inanç Ölçeği, Akademik Öz Yeterlik Ölçeği, Epistemolojik inanç Ölçeği ve Öğrenme Stratejileri Ölçeği ile toplanmıştır. Araştırmanın sonucunda biyoloji öğretmen adaylarının öğretmenlik öz yeterlik inançları ve akademik öz yeterliklerinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Biyoloji öğretmen adaylarının öğretmenlik öz yeterlik ile akademik öz yeterliklerinin öğretmen adaylarının cinsiyetlerine, mezun oldukları lise türüne ve akademik başarı not ortalamalarına göre anlamlı bir farklılık göstermediği saptanmıştır. Bununla birlikte biyoloji öğretmen adaylarının öğrenim gördükleri sınıf düzeylerine göre öğretmenlik öz yeterlik inançlarının da istatistiksel olarak anlamlı değişiklik gösterdiği tespit edilmiştir. Araştırma kapsamında görüşleri alınan biyoloji öğretmen adaylarının epistemolojik inanç boyutundaki öğrenmenin çabaya bağlı olduğuna, öğrenmenin yeteneğe bağlı olduğuna ve tek bir doğrunun var olduğuna dair inançlarının genel olarak yüksek olduğu saptanmıştır. Benzer şekilde biyoloji öğretmen adaylarının epistemolojik inanç düzeylerinin sınıf düzeyine göre anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarının genel olarak bilişsel öğrenme stratejilerini kullandıkları; öğrenme stratejilerini kullanma düzeylerinin biyoloji öğretmen adaylarının mezun oldukları lise türüne göre farklılık göstermezken cinsiyet, sınıf düzeyi ve akademik başarı not ortalamasına göre anlamlı değişiklik gösterdiği belirlenmiştir. Araştırma sonucunda ayrıca biyoloji öğretmen adaylarının öğretmenlik öz yeterlik inançları, akademik öz yeterlikleri ile epistemolojik inanç düzeyleri arasında düşük düzeyde; öğrenme stratejileri arasında da düşük ve orta düzeyde ilişki olduğu saptanmıştır. Bununla birlikte biyoloji öğretmen adaylarının epistemolojik inanç düzeyleri ile öğrenme stratejileri arasında düşük ve orta düzeyde ilişki tespit edilmiştir.