Divan şiirinde at


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Öğrenci: BÜLENT KAYA

Danışman: CEMAL KURNAZ

Özet:

Bu çalısma 13. ve 19. yüzyıllar arasında kaleme alınmıs divanlar ve mesnevilerden hareketle olusturulmustur. Basılmıs divanlar ile tez halindeki divan ve mesnevi metinleri dikkate alınarak, bu metinlerde yer alan atla ilgili malzemeler tespit edilmistir. Tespit edilen malzeme ve unsurlar da sınıflandırılarak degerlendirilmistir. 13. ve 19. yüzyıllar arasında kaleme alınmıs siir metinlerinden hareketle tespit edilen atla ilgili malzeme ve unsurların yüzyıllara göre farklı seyirler izledigi görülmüstür. Divan siirinin ilk dönemlerinde, özellikle de 13. ve 16. yüzyıllar arasındaki siir metinlerinde yer alan atla ilgili malzemenin daha sonraki yüzyıllara nazaran metin kaynaklarında daha az yer buldugu görülmüstür. 16. yüzyıldan sonra, özellikle de 17. yüzyılın ortalarından 19. yüzyılın sonlarına kadar atla ilgili malzemenin manzumelerde daha fazla yer buldugu görülmüstür. Bu, divan siirinde atın ilk dönemlerden son dönemlere kadar islene islene zenginlesmis bir siir ögesi konumuna geldigini göstermektedir. Metinlerde atın kültürel vasıflarıyla birlikte, estetik açılardan da ifade edildigi görülmüs, sairler arası edebî etkilesimler neticesinde atla ilgili kalıplasmıs ifade ve söyleyislerin olustugu saptanmıstır. At, manzumelerde; âsık, sevgili, hükümdar ve övülen kisi baglamında, genellikle belirli özellikleri ve sıfatları dikkate alınarak anlatılmıstır.