Tarih öğretiminde kadın imajının yeniden inşası


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Öğrenci: MELİHA KÖSE

Danışman: MEHMET ŞAHİNGÖZ

Özet:

Tarih öğretiminin değişen yöntem ve amaçları sosyal tarih konularını da ön plana çıkarmaya başlamıştır. Sosyal tarihe ve gündelik hayata ilginin artması ile kadın tarihi de konuşulan konular arasında yerini almıştır. Feminizmin ve toplumsal cinsiyet çalışmalarının katkısı ile kadın tarihi konusu ders kitaplarında sorgulanmaya başlanmıştır. Kadın imajlarının ve rollerinin ders kitaplarında sorgulanması, imaj çalışmalarına ışık tutmuştur. Bu çalışmanın amacı, mevcut tarih ders kitaplarında eksik olduğu düşünülen kadın imajlarına dikkat çekerek tarih ders kitaplarında kadın imajının yeniden inşasına ön ayak olmaktır. Ayrıca öğrencilerin kadın tarihine ilişkin tutumlarına ulaşarak, öğrenci tutumlarını sorgulamaktır. Öğrencilerin önerdiği kadın rolleri ve imajlarına ulaşılmaya çalışılmıştır. Kadın imajının yeniden inşasına yönelik yapılan bu çalışmada, I. bölümde Beşli Likert Tipi tutum ölçeği geliştirilerek uygulanmış ve öğrenci tutumları belirlenmiştir. Öğrenci tutumları cinsiyet, sınıf düzeyi, anne-baba eğitim düzeyi bakımından değerlendirilmiştir. Ayrıca öğrenciye açık uçlu iki soru yöneltilerek, cinsiyet ve anne baba eğitim düzeyinin öğrencilerin tutumları üzerindeki etkisi incelenmiştir. Öğrencilerin önerdiği kadın imajlarına ve rollerine ulaşılmıştır. Her iki anketin analizi ile elde edilen bilgiler tablolar aracılığıyla tasnif edilmiştir. Tarih ders kitaplarında eksik olduğu düşünülen imajlarla ilgili bir öneri geliştirilmiştir. Önerilen kadın imajlarının gerekçeleri verilen tarihsel bilgilerle ortaya konmuştur. Verilen bilgilere muhakkak eklenecek çok kişi ve bilgi bulunmaktadır; ancak öneri olarak sunulan imajlar için örnek kadınlar seçilmiştir. Her bir bölümü ayrı ayrı kitaplaştırılabilecek potansiyele sahip olan imajların bu tez içinde tamamlanması mümkün görülmemektedir. Tarihteki çok yönlü kadınların hangi imaj dahilinde ders kitaplarına yerleştirileceği sorun olmuştur. Ancak bu kadınlar çeşitli başlıktaki imajlarda tekrar anlatılarak bu sorun aşılmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonunda verilen, ders kitaplarına yerleştirilebilecek kadın tablosu eki ile bu imaj çalışması desteklenmiştir.