Dil ve anlatım ders kitaplarındaki metinlerin kelime-cümle uzunlukları ve okunabilirlik düzeyleri üzerine bir değerlendirme


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Öğrenci: CEM ERDEM

Danışman: CEMAL KURNAZ

Özet:

E?itim ve ö?retimin gerçekle?tirilmesi s?ras?nda, konular?n ö?retilmesi ve ö?renciye aktar?lmas? için birçok ö?retim materyali kullan?lmaktad?r. Dil ve Anlat?m dersinin ö?rencilere ö?retilmesi ve aktar?lmas? s?ras?nda kullan?lan en etkili ö?retim materyallerinden birisi ders kitaplar?d?r. Ancak ders kitaplar? incelenerek analiz edildi?inde bunlar?n istenilen seviyede olmad??? ve okunabilirlik aç?s?ndan yeterli düzeyde olmad??? görülmektedir. Bu çal??mada 2005 e?itim ö?retim y?l?ndan itibaren ortaö?retimin 9-10-11-12. s?n?flar?nda okutulan Dil ve Anlat?m ders kitaplar?nda yer alan metinlerin- tiyatro ve ?iir metinleri hariç tutulmu?tur- ö?rencilere okudu?unu anlama becerisini kazand?rmada etkili olan okunabilirlik durumlar? tespit edilmeye çal???lm??t?r. Ölçüm için Flesch'in kelime ve cümle uzunluklar?na göre geli?tirdi?i ve Ate?man (1997) taraf?ndan Türkçeye uyarlanan okunabilirlik formülü ve s?n?fland?rmas? kullan?lm??t?r. Doküman incelemesi deseninde gerçekle?tirilen ara?t?rmada, ortaö?retimin bütün s?n?flar?nda Dil ve Anlat?m ders kitaplar?nda yer alan 139 metin üzerinde çal???lm?? ve metinler, bilgilendirici veya hikâye edici olmas? özelliklerine göre s?n?fland?r?lm??t?r. Ara?t?rma sonucunda ders kitaplar?n?n okunabilirlik düzeyi olarak Orta Güçlükte metinlerden olu?tu?u, ayr?ca metinlerin cümle ve kelime uzunlu?u bak?m?ndan Kolay olarak nitelendirilebilecek bir düzeye sahip olduklar? tespit edilmi?tir. Dört s?n?f düzeyine ait ders kitaplar?nda hikâye edici metinler kelime ve cümle uzunluklar? ile okunabilirlik düzeyleri bak?m?ndan bilgilendirici metinlere göre daha kolay düzeydedir.