Titreşim izolatörü tasarımı ve sonlu elemanlar ile analizi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MEHMET KURAN

Danışman: MURAT TOLGA ÖZKAN

Özet:

Titreşim hareketleri mekanik sistemlerde oldukça etkilidir. Dinamik yükler sayesinde ortaya çıkan zorlanmış titreşimler, mekanik yapılarda yorulma ve çatlak sebepli kopmalara veya plastik şekil değiştirmelere sebep olabilmektedir. Bunun önüne geçebilmek için titreşimi iletmek veya sönümlemek için farklı prensiplere sahip yapılar tasarlanmıştır. Sönüm etkisi ile maruz kalınan enerji başka formlara dönüştürülerek sistemin etkilemesi engellenir. Sistemin enerjisi Coulomb veya viskoz sürtünme ile ısıya dönüştürülerek sönümlenebilir. İzolatörler ise farklı prensiplere dayanarak mekanik titreşimlerin yıkıcı etkilerini engellerler. İzolatörler genellikle sistemdeki titreşim kaynağının istenilen kısımlara ulaşmasını engellemektedir. Örneğin içten yanmalı motor, çamaşır makinesi veya optik odaklama sistemleri gibi uygulamalarda izolatörler kullanılmaktadır. Yapılan tez çalışmada muhtelif elektronik malzemelerin uçaklar içerisindeki titreşime maruz kalarak hasara uğramasını engellemek için bir tasarım ortaya konulmuştur. Tasarım içerisinde kauçuk malzemenin yaşlanma veya çevresel şartlardan etkilerinden kaçınılması için bakır kullanılmıştır. Bakır hiperelastik etkileri sağlayamayacağı için bu problemde Statik Yüksek Dinamik Düşük Katılık kavramı kullanılmıştır. Bu kavram içerisinde yaylar kritik önem taşıdığı için geometrik boyutların etkileri incelenmiştir. Hali hazırdaki modeller ile analiz yöntemleri teyit edilmiştir. Farklı kesitlere sahip seçenekler arasından bu etkilere göre seçimler yapılarak tasarım ortaya konulmuştur. Ortaya çıkan tasarım ise örnek bir yük ile gelişi-güzel titreşimlere maruz bırakılarak test edilmiştir. Bu analizler gerçekleştirilirken sonlu eleman analizi yaklaşımı ve ANSYS programı kullanılmıştır. Tasarım aşamasında ise PTC Creo 3.0 programından faydalanılmıştır. Çalışma sonucunda lineer elemanlar kullanılarak, Statik Yüksek Dinamik Düşük Katılık kavramı sayesinde daha yüksek performanslı izolatör tasarımı yapılmıştır