Yabancı Dil Olarak Türkçenin Öğretiminde Dil Öğrenme Stratejileri Eğitiminin Pedagojik Alan Bilgisine Etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, TÜRKÇE VE SOSYAL BİLİMLER EĞİTİMİ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MURAT AYDIN

Danışman: Fatma Açık

Özet:

Bu çalışmada yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde dil öğrenme stratejileri eğitiminin

öğretmen adaylarının pedagojik alan bilgisine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.

Araştırmada nicel ve nitel verilerin birlikte kullanıldığı karma yöntem modellerinden

açımlayıcı sıralı desen tercih edilmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda Ön test son test

kontrol gruplu deneysel desen, nitel boyunda ise temel nitel araştırma deseni kullanılmıştır.

Araştırmanın çalışma grubunu Amasya Üniversitesi Türkçe Öğretmenliği Programı son

sınıfta öğrenim gören öğretmen adayları oluşturmaktadır. Deney grubunda 30, kontrol

grubunda 30 olmak üzere 60 öğretmen adayına Dil Öğrenme Stratejileri Ölçeği, Pedagojik

Alan Bilgisi Başarı Testleri deneysel işlemin öncesinde ve sonrasında uygulanarak

araştırmanın nicel verileri elde edilmiştir. Çalışmanın deneysel işlemi, deney grubuna

uygulanan 8 haftalık Dil Öğrenme Stratejileri Eğitimi programıdır. Araştırmanın nitel

verileri Dil Öğrenme Stratejileri Eğitimine Yönelik Görüşme Formu aracılığıyla elde

edilmiştir. Nicel verilerin analizinde SPSS 23.0 Programı aracılığıyla ki-kare (χ2 ) testi,

bağımsız örneklemler için t-testi, bağımlı gruplar için t-testi ve tek yönlü Kovaryans

Analizi (ANCOVA) kullanılmıştır. Nitel veriler ise içerik analizi ile çözümlenmiştir.

Araştırmanın sonucunda dil öğrenme stratejileri eğitiminin öğretmen adaylarının pedagojik

vii

alan bilgisine etkisi olduğu ve öğretmen adaylarının farkındalıklarının önemli ölçüde arttığı

belirlenmiştir. Dil öğrenme stratejileri eğitiminin faydalı ve uygulamaya yönelik olduğu,

eksiklikleri görmeyi, üst düzey düşünceyi ve etkili öğrenmeyi sağladığı, eleştirel açıdan

bakmayı ve öğretmeyi öğrettiği sonucuna da ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi, dil öğrenme stratejileri,

pedagojik alan bilgisi, dil öğrenme stratejileri eğitimi