Akciğer rezeksiyonu ameliyatı yapılan hastaların kaygı düzeyleri ve yaşadıkları güçlüklerin belirlenmesi

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Nursena KARAOĞLAN KÖKSAL

Danışman: Hülya Bulut

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bu araştırma, akciğer rezeksiyonu ameliyatı yapılan hastaların kaygı düzeyleri ve yaşadıkları güçlüklerin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırma 1 Eylül 2023 - 1 Nisan 2024 tarihleri arasında Gazi Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Göğüs Cerrahisi Kliniğinde ilk kez akciğer rezeksiyonu ameliyatı geçiren 90 hasta ile yürütülmüştür. Araştırmanın verileri Tanıtıcı Özellikler Bilgi Formu, Ameliyata Özgü Kaygı Ölçeği, Durumluk Kaygı Ölçeği ve Ameliyat Sonrası Güçlüklerin Belirlenmesine İlişkin Soru Formu kullanılarak toplanmıştır. Araştırma, ameliyat öncesi ve sonrası dönemde hastalarla yüz yüze görüşülerek ve taburculuk sonrası 1., 3. ve 6. haftalarda telefonla görüşülerek uygulanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler (sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, minimum, maksimum), bağımsız örneklem t testi, tekrarlı ölçümler varyans analizi, pearson korelasyon analizi, ANOVA, Levene, Bonferroni, Tamhane’s T2 ve Cochran’s Q testleri kullanılmıştır. Yapılan istatistiksel değerlendirmede; hastaların Durumluk Kaygı Ölçeği puan ortalaması ameliyat öncesi dönemde 43,37±8,77, ameliyat sonrası 1. gün 46,66±6,89 iken taburculukta (33,57±4,45) ve taburculuk sonrası 6. haftada (28,26±4,08) istatistiksel olarak anlamlı şekilde azaldığı belirlenmiştir. Durumluk Kaygı Ölçeği ile Ameliyata Özgü Kaygı Ölçeği arasındaki ilişkiye bakıldığında; pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Hastaların ameliyat sonrası erken dönemde (1. gün) güçlük yaşama düzeylerine bakıldığında sırasıyla; hareket ve aktivite (8,34±1,29), kişisel hijyen ve giyim (8,31±1,44), günlük yaşam aktiviteleri (7,76±1,24) ve ağrıya (7,25±2,23) ilişkin güçlük yaşadıkları belirlenmiştir. Hastaların taburculuk sırasında çoğunlukla günlük yaşam aktiviteleri, kişisel hijyen ve giyim, hareket ve aktivite, çalışma ve sosyal hayata ilişkin güçlük deneyimledikleri saptanmıştır. Hastaların taburculuk sonrası 6. haftada güçlük yaşama düzeylerinin istatistiksel olarak anlamlı şekilde azaldığı belirlenmiştir. Araştırma bulgularına dayanarak, hastalara kaygı deneyimleri ve ameliyat sonrası dönemde yaşadıkları güçlükler ile baş etmelerine yönelik eğitim ve danışmanlık hizmeti verilmesi, izlem programlarının rutin haline getirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler : Göğüs cerrahisi, Akciğer rezeksiyonu, Ameliyat sonrası dönem, Kaygı, Güçlük, Cerrahi hemşireliği