Mehmed Nebil ve Divanı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Öğrenci: YASEMİN AKTAŞ

Danışman: CEMAL KURNAZ

Özet:

18.yy'ın sonu ve 19. yy'ın başında yaşamış olan Mehmed Nebil Bey'in hayatı, edebi kişiliği ve Divan'ı tezimizin konusunu oluşturmaktadır. Mehmed Nebil Bey'in doğum tarihi belli değildir. Mehmed Nebil, oldukça tanınmış, kültürlü bir aileye mensuptur. Babası şair Halil Nuri Bey'dir. Kızı ise 19. yy'da yaşamış olan meşhur kadın şairlerimizden Şeref Hanım'dır. Mehmed Nebil farklı kaynaklardaki bilgilere göre 1818 ya da 1820 tarihinde vefat etmiştir ve kabri de Mısır'dadır. Tezimizin giriş kısmı üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde şairin hayatı yer almıştır. Daha sonra aile fertleri şairin yetişmesinde önemli görüldüğünden onlardan da ayrı bir başlık halinde bahsedildikten sonra edebi şahsiyetine geçilmiştir. Şair hakkındaki kaynaklar sınırlı olduğundan, ağırlıklı olarak Divan'ındaki kendi şiirlerinden yola çıkılarak saptamalar yapılmıştır. Dil ve üslup özelliklerinden bahsedildikten sonra Divan'daki deyim ve atasözlerine yer verilmiştir. Bu bölümümüzün temel amacı şairi edebiyat dünyasına tanıtmaktır. İkinci bölümde Mehmed Nebil Divanı şekil ve muhteva yönünden incelenmiştir. Gerektiği yerlerde tablolarla konu açıklanmıştır. Nazım şekilleri işlendikten sonra, Divan'daki kafiye ve rediflere yer verilmiştir. Muhteva bölümünde Divan'da yer alan konular ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise Mehmed Nebil Divanı metin kısmı yer almıştır. Mehmed Nebil Divanı'nda 16 kaside,151 gazel, 103 kıta, 9 murabba, 3 muhammes, 2 tahmis, 1 müseddes, 3 terkib-bend ve 1 adet de mesnevi bulunmaktadır. Mehmed Nebil dini, tasavvufu, gündelik yaşamı ve beşeri aşkı ustalıkla birleştirebilmiş çok yönlü bir şairdir. Dili oldukça sade ve anlaşılır bir dildir.