Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Öğrenci: SABRİ ÖZÇAKIR
Danışman: İBRAHİM YILDIRAN
Özet:"II. Meşrutiyet Dönemi Beden Eğitiminde Çağdaş Dönüşümler" başlıklı tez çalışmasında; söz konusu dönemde beden eğitimi uygulamalarının yasal bir zemine oturtulmasını sağlayan hukuki çalışmalar, bu çalışmaların öğretim kurumlarındaki yansımaları, öğretmen yetiştirme çabaları, çağdaş bir anlayış oluşturmak için gerçekleştirilen denetim çalışmaları, kullanılan tesis ve malzemeler, beden eğitimi alanının öncü figürleri ile yöneticilerin katkıları ve dönüştürme enstrümanları olarak görülen yayın faaliyetleri, bayramlar ile paramiliter gençlik örgütlerindeki uygulamalarda ortaya çıkan çağdaş dönüşümlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yaklaşımının bir türü olan doküman incelemesi yöntemi veya başka bir deyişle tarihi yöntemin kullanıldığı bu çalışma, 1908-1918 yılları ile sınırlandırılmış ve döneme ait ana kaynaklara dayandırılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre; II. Meşrutiyet döneminde beden eğitimi alanını sağlam bir temele oturtmak için çıkarılan resmi mevzuatların etkili bir dönüştürücü olarak kullanıldığı; ayrıca pedagojik, Sosyal Darwinist, paramiliter ve biyo- politik bir anlam yüklenen beden eğitimi derslerinin dönemin koşullarına uygun olarak neredeyse tüm öğretim kurumlarının müfredatlarında yer aldığı ve öz kaynakları kullanarak gerçekleştirilen öğretmen yetiştirme çabalarına da ilk kez bu dönemde yer verildiği görülmektedir. Selim Sırrı Bey tarafından yürütülen teftiş çalışmalarında geçmişten gelen yanlışları düzeltme, İsveç jimnastiği uygulamalarını benimsetme ve yaygınlaştırma amaçlanmıştır. Tesisleşme alanında ve ders aletlerinde de İsveç jimnastiğine uygun dönüşümlerin yaşandığı bu dönemde, okullarda ve okul dışında yürütülen yaygınlaştırma çabaları yayınlanan süreli eserler ile telif ve tercüme kitaplarda hayat bulmuştur. Okullar ve kulüplerin katılımıyla düzenlenen bayramlar milli bilinç, heyecan ve coşkunun oluşmasında önemli bir rol oynamıştır. Aynı dönemde beden eğitimi uygulamalarından sıklıkla yararlanılan diğer bir alan da özellikle paramiliter amaçlar etrafında oluşturan gençlik örgütleri olmuştur. Sonuç olarak, beden eğitimi alanında II. Meşrutiyet öncesinde hiç gerçekleşmeyen veya sınırlı sayıda yürütülen çabalar, tüm güçlüklere rağmen II. Meşrutiyet döneminde yerini niceliksel ve niteliksel olarak çağdaş bir anlayışa bırakmış, böylece Cumhuriyet döneminde gerçekleştirilecek yeni reformların altyapısı da hazırlanmıştır.