Nutuk'un ikna teknikleri açısından incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Öğrenci: RASİM TARAKCI

Danışman: KEMALETTİN DENİZ

Özet:

Bu araştırmayla, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün halkına hesap vermek ve yeni bir devleti nasıl kurduğunu anlatmak için söylediği Nutuk'unda kullandığı ikna tekniklerini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma, nitel araştırma özelliği taşımaktadır. Doküman analizi modeli kullanılmıştır. Buna göre Mustafa Kemal Atatürk'ün Nutuk adlı eseri araştırmanın amacı doğrultusunda ikna teknikleri açısından taranmış, doküman analizi esaslarına göre elde edilen veriler düzenlenmiş ve veriler analiz edilmiştir. Araştırmanın örneklemi aynı zamanda araştırmanın evrenini oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında bir standardın oluşturulmasını sağlamak amacıyla bir form kullanılmıştır. Bu form ilgili literatür taranarak tespit edilen ikna tekniklerinin yazılı anlatımda tespit edilebilenlerinden müteşekkil olup, alan uzmanlarının görüşleri doğrultusunda oluşturulmuştur. Formda 76 ikna tekniği yer almaktadır. Bu form araştırmanın amacı doğrultusunda ikna tekniklerinin Nutuk'ta nasıl yer aldığını sistematik bir şekilde kaydetmeye yaramıştır. Formda yer alan 76 ikna tekniği birer tema olarak değerlendirilmiş ve Nutuk bu temalar açısından taranmıştır. Tarama esnasında tekniklerle ilgili Nutuk'ta yer alan her bilgi, bu başlıklar altına yazılmıştır. Taramalarda elde edilen bilgilerin, başlıkların altına yazılması tamamen bittikten sonra bu bilgiler her teknik açısından kendi içinde değerlendirilmiş ve farklı kodlar oluşturulmuştur. Nihayetinde her teknik ayrı ayrı ele alınmış ve veriler yazıya aktarılmıştır. İkna teknikleri ile ilgili Nutuk'ta yapılan analizlere göre Mustafa Kemal'in 76 teknikten 59'unu sıklıkla kullandığı, 5'ini hiç kullanmadığı, 4 teknikte tavsiye edilenlerin zıddını yaptığı, 8 tekniği ise çok az kullandığı görülmüştür. Bu da Mustafa Kemal'in birçok ikna tekniğinden yararlandığını, Nutuk'ta kendini ifade ederken insanları anlattıklarına inandırmak için çeşitli yollara başvurduğunu ve Mustafa Kemal'in ikna edici bir lider olduğunu göstermektedir. Mustafa Kemal'in kullanmadığı veya zıt yönde kullandığı teknikler ise şartlar gereği gerekliliğini sağlayamadığı veya gerekliliğine inanmadığı teknikler olabilir. Bu bakımdan Mustafa Kemal'in gerekli olduğu ölçüde ikna tekniklerini kullanmayı tercih ettiği ve ikna edici bir lider olduğu sonucuna ulaşılmıştır.