Alyssum Corsicum duby (Brassicaceae) türünde nikel ve kadmiyum birikimleri ve moleküler analizler


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Öğrenci: FATMA AYDIN

Danışman: LEYLA AÇIK

Özet:

Kirlenmiş toprakların fiziksel ve kimyasal yöntemlerle temizlenmesi ekonomik ve teknolojik olarak yüksek maliyetlere dayanmaktadır. Bunlara alternatif olarak hem ekolojik yönden hem de maliyet yönünden daha ucuz olan bitkisel arıtım teknikleri geliştirilmeye ve kullanılmaya başlanmıştır. Brassicaceae familyasından Alyssum L. cinsinin bazı türleri nikel metalini kuru yaprak biyokütlesinin %3'üne varan derişimlerde biriktirme özelliğine sahip olduğu için ekolojik değeri olan bitki grubudur. Bu çalışmada Alyssum corsicum Duby bitkisi, gelişimi için gerekli koşullar üst seviyede sağlanarak 0,04 mM ve 0,2 mM nikel ile 0,1 mM kadmiyum derişimlerinde yetiştirilmiştir. Belirli bir gelişim süresinin sonunda hasat edilerek kurutulan A. corsicum bitkisinin yapraklarındaki metal miktarlarını belirlemek amacıyla X ışını floresans spektroskopisi (XRF) cihazı ile ölçümler yapılmıştır. Bitkiye uygulanan metal derişimleri ile bitki yapraklarındaki metal miktarlarının doğru orantılı olarak arttığı görülmüştür. Bitkinin toplam yaprak protein izolasyonu yapılarak sodyum dodesil sülfat poliakrilamid jel elektroforezi (SDS-PAGE) ile protein profilleri belirlenmiştir. Jelde 49 kDa ve 15 kDa moleküler ağırlığa sahip iki temel bant elde edilmiştir. Ayrıca 45 kDa ve 15 kDa aralığında, hareket ve yoğunluk bakımından belirgin farklılıklar göstermeyen birçok bant gözlenmiştir. Rastgele çoğaltılmış polimorfik DNA-Polimeraz zincir reaksiyonu(RAPD-PZR) yöntemi kullanılarak A.corsicumtüründe toplam 28 primer denenmiştir. Sonuçta 14 primerin çoğaltma gerçekleştirdiği bunlardan 6 primerin polimorfik bantlar gösterdiği belirlenmiştir.PZR ürünlerinin jelde oluşturduğu bantlar birbirleriyle karşılaştırılmış, genetik uzaklıklar hesaplanarak UPGMA metodu ile dendrogramı çıkarılmıştır. Dendrograma göre; A. corsicum kontrol bitkisinin sırasıyla nikel ve kadmiyum derişiminde yetiştirilen bitkilere olan genetik yakınlığı; 0,68 ve 0,64'tür. Nikel derişiminde yetiştirilen bitkinin, kadmiyum derişiminde yetiştirilen bitkiye olan genetik yakınlığı; 0,80'dir.Kontrol bitkisine genetik olarak en yakın olan bitkinin 0,1 mM kadmiyum derişiminde yetiştirilen bitki, en uzak bitkinin ise 0,2 mM nikel derişiminde yetiştirilen bitki olduğu tespit edilmiştir.