Kohezyonsuz zeminlerdeki temellerin güvenilirliğe dayalı tasarım optimizasyonu ve sığ temellerin deprem yükleri altında güvenilirlik analizi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Öğrenci: ERHAN TEKİN

Eş Danışman: NAİL ÜNSAL, SAMİ OĞUZHAN AKBAŞ

Özet:

Bu tezde, kohezyonsuz zeminlerdeki sığ temel ve fore kazıkların güvenilirliğe dayalı tasarım optimizasyonu ve sığ temellerin deprem yükleri etkisinde güvenilirliğe dayalı tasarımı araştırılmıştır. Geoteknik analiz parametreleri tanımlanarak aldıkları tipik değerler ve birbirleriyle olan ilişkileri irdelenmiştir. Nihai ve hizmet verebilirlik sınır denge için geleneksel taşıma gücü ve oturma tahmin yöntemleri araştırılmıştır. Geleneksel taşıma gücü ve oturma tahmin yöntemlerinin sınırlı başarısı karşısında yapay sinir ağları (YSA) ile yeni taşıma gücü ve oturma yöntemleri geliştirilmiştir. Güvenilirliğe dayalı tasarım için gerekli olan istatistiksel bilgiler sunularak birinci derece güvenilirlik ve Monte Carlo benzetim yöntemleri açıklanmıştır. Geoteknik değişkenlerin tipik belirsizliklerini saptamak için literatür araştırması yapılmıştır. Güvenilirliğe dayalı tasarımın temel amacı hedef güvenilirlik indeksi sağlanana kadar yük ve dayanım faktörlerini kalibre etmektir. Bu doğrultuda deprem yükleri etkisindeki sığ temellerin güvenilirliğe dayalı tasarım kalibrasyonu için yük ve dayanım faktörlerine dayanan tasarım biçimi seçilmiştir. ULS hedef güvenilirlik indeksi 2.3 için deprem yükleri etkisindeki sığ temellerin birinci derece güvenilirlik yöntemi ile direnç faktörleri hesaplanmıştır. Sığ temellerin basınç ve deprem, fore kazıkların ise basınç ve çekme yükleri etkisinde deterministik optimizasyonu yapılmıştır. Güvenilirliğe dayalı tasarım optimizasyonu için yük, dayanım katsayıları (LRFRBDO) ve genetik algoritma (GABRO) olmak üzere iki yöntem kullanılmıştır. Güvenilirliğe dayalı tasarım optimizasyonu çalışmaları, basınç ve deprem yükleri etkisindeki sığ temeller için LRFRBDO ve GABRO, basınç ve çekme yükleri etkisindeki fore kazıklar için LRFRBDO yöntemleriyle gerçekleştirilmiştir. Optimizasyona dayalı tasarımda elastisite modülü, efektif içsel sürtünme açısı, düşey yük, birim hacim ağırlık, güvenlik katsayısı, izin verilen maksimum deplasman ve birim fiyat değişkenlerinin maliyet üzerindeki hassasiyet çalışması yapılmıştır. Deterministik ve güvenilirliğe dayalı tasarım optimizasyonu sonuçları karşılaştırılmıştır.