Altmış beş yaş üstü düşmeye bağlı travma hastalarında barthel indeksi ve yaralanma ciddiyet skoru (ISS) kullanılarak mortalite ve morbiditenin değerlendirilmesi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Öğrenci: DİLEK YAĞMUR

Danışman: AYFER KELEŞ

Özet:

Giriş: Türkiye ve dünya populasyonu yaşlanmaktadır.²,³ Acil servis başvurularının %12?24'ünü yaşlılar oluşturur.? Düşme, özellikle yaşlı hasta grubunda önleyici uygulamalara rağmen, yaygın ve önemli bir halk sağlığı problemidir.?¯¹³ Yaşlılarda artan, düşmenin hem nedeni hem de sonucu olan disabilite bazı ölçeklerle değerlendirilir. Bunlardan biri de Barthel indeksidir. ISS yaralanmaları anatomik değişikliklere göre sınıflandıran anatomik bir skor sistemidir. Bu çalışmada düşme nedeni ile acil servise başvuran 65 yaş üstü hastaların düşme risk faktörlerinin; (BI ve ISS verileri kullanılıp) fonksiyonel bağımlılık düzeyleri ile düşmeye bağlı travma ciddiyetlerinin ilişkisinin ve düşmeye bağlı mortalite, morbidite ve yatış oranlarının değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Gereç ve Yöntem: Prospektif gözlemsel klinik bir çalışma olarak dizayn edilmiş, acil servisimizde 01.07.2011-31.12.2011 tarihleri arasında yapılmıştır. Hastaların risk faktörleri sorgulanmış, SIS testi ile bilinç durumları, ED-DSI ile depresyon varlığı, BI ile bağımlılık düzeyleri ve ISS ile yaralanma ciddiyetleri belirlenmiş ve bağımlılık düzeyi ile yaralanma ciddiyeti arasındaki ilişki değerlendirilmiştir. Bulgular: AS başvurularının %10'unu düşen hastalar oluşturmaktadır. Bunların %8'i altmışbeş yaş üzerindedir. SIS testi pozitif olan hastalar negatif olan hastalardan daha yaşlı ve bağımlıdırlar(Mann-Whitney U testi sırasıyla p=0.011,p=0.003). yatan hastaların ISS ve yaşları taburcu olanlardan daha yüksektir(Mann-Whitney U testi sırasıyla p<0.001,p=0.003). Kadınlar erkeklerden daha fazla oranda depresif, osteoporotik, duldular.(Pearson ?² sırasıyla p=0.028,p=0.002,p<0.001). 12-18 saatleri arasında başvuranların ISS'si 18-00 arasında başvuranlardan daha yüksektir (Bonferroni düzeltmeli Mann Whitney U testi ile p=0.011). seksen yaş üstü olan gruptakiler 65-70 yaş aralığındakilerden daha bağımlı (p=0,004 Kruskall-Wallis) ve kognitif disfonksiyonedirler (p=0,001 Pearson ?² test). Ev içinde düşenler ev dışında düşenlerden daha yaşlıdırlar (p=0,019 Mann-Whitney U). Komorbidite sayısı ile BI arasında düşük derecede negatif korelasyon (Spearman's ?= ? 0.238, p=0.043, ?²=0.056) saptanmıştır. Yaşla ISS arasında düşük derecede pozitif korelasyon (Spearman's ?=0.231, p=0.05, ?²=0.053) saptanmıştır. Tüm hastaların BI ile ISS değerleri arasında korelasyon saptanmamıştır.(Spearman's test p=0,662) Sonuç: Hastaların bağımlılık düzeyleri ile travma ciddiyetleri arasında ilişki yoktur. Ancak yaş arttıkça travma ciddiyeti, bağımlılık düzeyi ve kognitif disfonksiyon artmaktadır.