Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kesik H. İ., Akyıldız M. H.(Yürütücü), Olgun Ç., Öncel M., Karakuş B.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2012 - 2015
Birçok alanda olduğu gibi
teknoloji gelişimi orman ürünleri endüstrisinde de hızla devam etmektedir. Bu
hızlı teknolojik gelişme ve orman ürünlerine olan talebin hızla artmasına
karşılık hem ülkemiz hem de dünya orman varlığı yeterli cevabı vermekte
zorlanmaktadır. Bunun yanında, üretimi artan lifsel yıllık bitkilerin üretimden
sonra ortaya çıkan artıkları yeteri kadar değerlendirilemediğinden ya da
değerlendirilme alanı bulunamadığından çoğunlukla tarlada yakılarak toprağın
ölmesine ve çevre kirlenmesine veya çürümeye bırakılarak değerli bir
hammaddenin kaybına neden olmaktadır.
Çeltik bitkisi yıllık olarak yenilenebilir bir kaynak olup, lignoselülozik lifsel yapıda, hem insanlar/hayvanlar için gıda maddesi hem de lif kaynağı açısından önemli bir potansiyeldir. Ayrıca, çeltik sapı ve kavuzları yüksek oranda silis içermektedir. Bu ise çeltik sapı ve kavuzunu doğal yangın önleyici yapmaktadır. Böylece, yangına karşı doğal dayanıklı ürünler elde edilebilecektir. Bugüne kadar, ayçiçeği sapı, çay bitkisi atıkları, pamuk sapları, asma sapları gibi lignoselülozik yapıdaki atıkların yongalevha üretiminde değerlendirilmesi ile ilgili birçok çalışma olmasına rağmen ülkemizde pirinç saplarının değerlendirilmesi ile ilgili çalışma yoktur.
Bu çalışmada; genel amaçlar için pirinç (Oryza sativa) sap ve kavuzundan, yongalevha endüstrisinde yaygın olarak kullanılan, üre formaldehit tutkalı kullanılarak üretilmiş yongalevhaların teknolojik özellikleri incelenmiştir. Yongalevhaların üretiminde %60’lık ÜF tutkalı, sertleştirici olarak %20’lik Amonyum klorür kullanılmıştır. Üretim aşamasında pres sıcaklığı 180 oC, pres süresi 10 dakika, pres basıncı 24 kg/cm2 olarak ayarlanmış olup, dış tabakalar levha kalınlığının %35’ini, orta tabaka %65’ini oluşturacak şekilde; 0.400, 0.600 ve 0.800 gr/cm3 özgül ağırlıklarında 560x560x20 mm ebatlarında 10 değişik koşulda toplam 90 adet levha üretilmiştir.. Üretilen levhaların fiziksel özelliklerden rutubet miktarı, özgül kütlesi, 24 saatte su alma ve kalınlık artımı; mekanik özelliklerden eğilme direnci ve elastikiyet modülü ve yüzeye dik çekme direnci TS EN standartlarına uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda; pirinç saplarının odun yongasına %20, %30 ve %40 oranlarda katılarak tek tabaka halinde üretilmesi sonucunda standart (TS EN 312’ye göre) değerlerde sonuçlar elde edilmiştir. Ancak, üretim faktörlerinde düzenlemeler ile levhaların özelliklerinin iyileştirilmesi gerekmektedir. Bu şekilde elde edilecek levhalar dayanım gerektirmeyen alanlarda izolasyon levhası olarak kullanılabilecektir.