Akademik Veri Yönetim Sistemi
Sevgili A. M. (Yürütücü), Aslan Şahin P., Kılınç S., Yığman Z., Özyürek H.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2021 - 2022
Topiramat (TPM); hızla emilmesi, uzun süreli etkinliği ve diğer antiepileptiklerle minimal düzeyde etkileşim göstermesi nedeniyle iyi bir farmakokinetik profile sahip, yaygın kullanımı olan yeni jenerasyon bir antiepileptik ilaçtır. Ataksi, anormal görme, psikomotor yavaşlama, hafızada güçlük ve periferik parestezi sıklıkla görülen yan etkilerdir. Ayrıca karbonik anhidraz (CA) enzim inhibisyonuna bağlı metabolik asidoza ve muhtemelen santral etkilerle doza bağlı kilo kaybına neden olmaktadır. Periferik parestezinin CA enzim inhibisyon özelliği olan zonizamid ile de görülmesi nedeniyle bu yan etkiden CA enzim inhibisyonunun sorumlu olabileceği düşünülmektedir.
Eritrositlerde CA izoenzimlerinden I ve II ağırlıklı olarak bulunmakta ve hemoglobin dışı proteinlerin de %20’den fazlasını oluşturmaktadır. Zar yapısında veya hücre içi vizkoziteyi oluşturan protein yapılardaki bozulmalar deformabilitede bozulmaya neden olmaktadır. Deformabilite yeteneği bozulmuş eritrositler kanın viskozitesini arttırarak dolaşım bozukluğuna yol açabilmektedir. TPM’nin yan etkileri arasında bulunan periferik parestezinin ileri sürülen etyolojik mekanizmaları arasında mikrosirkülasyon bozuklukları yer almaktadır. Tedavinin kesilmesinden sonra kısa sürede düzelen bir yan etki olması, CA enzimleri ile membran proteinleri dolayısı ile de eritrosit deformabilitesi arasındaki ilinti ve deformabilite yeteneğinde azalmanın mikrosirkülasyonu bozma potansiyeli beraber değerlendirildiğinde TPM’nin neden olduğu parestezinin patofizyolojisinin buradan kaynaklanabileceği düşünülebilir. Dalak, eritrosit deformabilitesinin sürekli test edildiği bir organdır. Dolayısı ile önemi bir mikrosirkülasyon alanı örneği olarak dalağın histolojik incelemesi eritrosit deformabilitesindeki değişikliklerin dolaşımdaki yansımalarına ayna tutabilir.
Bu çalışmada TPM kronik kullanımının, eritrosit deformabilite ve kan vizkositesi üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca deformabilitede görülecek olası bozulmanın dalakta neden olduğu histolojik değişiklikler gösterilecektir. TPM’nin eritrosit deformabilitesi ve kan vizkositesi üzerinde etkileri bilinmemektedir. Diğer taraftan TPM’nin dalak üzerindeki etkileri de bilinmemektedir. Çalışmamız bu açılardan özgün niteliktedir
Çalışmada; kontrol, TPM 50 – 100 – 200 mg/kg/g olmak üzere dört gruba ayrılan 24 adet sıçan tedavi süresinin sonunda intrakardiyak kan alınarak feda edilecek ve dalakları çıkarılacaktır. Eritrosit deformabilitesi hem kan vizkositesi hem de osmotik frajilite testi ile değerlendirilecektir. Ayrıca kan karbonik anhidraz aktivite düzeyi tayin edilecek ve dalakta histolojik incelemeler yapılacaktır