Diyarbakır ve Şanlıurfa illeri Karacadağ Alanındaki Otsu Bitkiler (Herbacea) Üzerinde Bulunan Coleoptera türlerinin Belirlenmesi ve Teşhis Anahtarlarının oluşturulması


Bolu H.(Yürütücü), Bal N., Uçak S., Yücel Y. C.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2025 - 2027

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Destek Programı: BAP Araştırma Projesi
  • Başlama Tarihi: Eylül 2025
  • Bitiş Tarihi: Eylül 2027

Proje Özeti

Proje ile Türkiye’nin faunistik açıdan oldukça ilgi çekici bir alanı olan ve ilgili böcek grubu yönünden çok az bilinen veya neredeyse hiç bilinmeyen Karacadağ Bölgesi’nin Coleoptera faunası ilk kez ortaya çıkarılmış olacaktır. Diyarbakır, Mardin ve Şanlıurfa illeri ortasında bulunan Karacadağ’ın büyük bir kısmını bazaltik topraklardan oluşmuştur. Azonal toprak grubundan olan ve ana kayası bazaltik olup eğimli yerlerde rastlanan litozal topraklar, kahverengi orman toprakları, kullanılmayan arazi olan çıplak kaya, molozlar ve koluviyal daha küçük alanlar kapsar. Karacadağ’da yeteri kadar toprak olmasa bile bitki türleri açısından zengin bir çeşitliliğe sahip bir bölgedir. Bu zengin bitki örtüsü doğal olarak böcekler için önemli konukçu olma potansiyeline sahiptir. Çalışılmamış bir alan olması nedeniyle çalışma sonucunda ülkemizde Coleoptera faunasına ait bilinen tür sayısının artacağı, doğal kaynak envanterinin gelişmesine katkı sağlanacağı düşünülmektedir. Arazi çalışmalarında toplanan örneklere ait lokalite bilgileri, habitat tercihleri, konukçuları vb. ile ilgili pek çok kayıtlar tutulacaktır. Laboratuara getirilen örnekler müze materyali olarak hazırlanacak (gerekli örnekler yumuşatılacak, iğnelenecek, etiketlenecek, preparasyon işlemleri yapılacak), teşhisleri yapılacak ve koleksiyon dolaplarında saklanacaklardır.

 

Coleoptera takımı üyelerinin hemen hemen hepsinin bitkiler ile beslenmesi ve bazılarının kültür bitkisi zararlısı olması ve bunların bazılarının karantina türleri olması nedeniyle tarım entomolojisinin önemli bir konusu durumuna gelmesine sebep olmuştur. Ayrıca pek çok türün ergin ve larvalarının bitkilerde beslenerek bakteri, virüs ve fungal hastalıkları taşıdığı bilinmektedir. Bazı türlerin ise yüksek konukçu hassasiyeti göstermelerinin sağladığı avantaj nedeniyle yabancı otların mücadelesinde biyolojik mücadele etmeni olarak kullanılabilmektedir. Tespit edilen türler, arazi gözlemleri veya literatür verilerine dayanılarak tarımsal açısından önemleri, taksonomik ve zoocoğrafik olarak değerlendirmelere tabi tutulacaktır. Bu çalışma ile bölgedeki zararlı tür envanteri çıkarılarak kültür bitkisi-zararlı kompleksi ve ekolojik koşullara göre ortaya çıkabilecek olası risklerin değerlendirilmesine temel teşkil edecektir. Teşhis edilen türler Dicle Üniversitesi muhafaza edilecektir. Ayrıca proje sonucunda karşılaştırma örnekleri veya referans koleksiyonu geliştirilmiş olacaktır. Dolayısıyla konu ile ilgili araştırıcılar tarafından daha etkin bir şekilde kullanımı sağlanacaktır. Bu çalışma ile Diyarbakır ve Şanlıurfa illerinin Karacadağ alanındaki böcek faunası belirlenecektir. Çalışma sonucunda Diyarbakır ve Şanlıurfa illeri böcek faunasına katkı sağlanacaktır. Ayrıca, Dünya için yeni belirlenen türlerin deskripsiyonlarının yapılmasıda  planlanmaktadır.