Kanlı U., Dilekçi E.(Yürütücü)
TÜBİTAK Projesi, 2023 - 2024
Her yaştan bireyin eğlenerek ve etkileşimli bir şekilde öğrenmeyi sağlaması bakımından bilim ve teknoloji
merkezleri çok önemli bir yere sahiptir. Etkileşimli öğrenme, öğrencinin tek başına bilişsel bir şekilde bilgiyi alması
yerine deney ve gözlem yaparak, beş duyu organıyla yaşayarak, aktif olarak öğrenmenin içinde bulunarak
öğrenme sürecini geçirmesidir. Bu bakımdan okul dışı öğrenme ortamlarından olan bilim merkezleri bunu
sağlamada potansiyeli olan öğrenme ortamlarından biridir; ancak ülkemizde hala bilim merkezlerine düzenlenen
sınıf gezilerinin etkililiği ile ilgili çalışmaların sayısı yeterli değildir. Öğretmenler de bilim merkezlerine sınıf gezisi
düzenlemekte çeşitli pedagojik ve lojistik nedenlerden dolayı kendilerini yeterli hissetmemektedir. Sürdürülebilir
Kalkınma Hedefleri (SKH) doğrultusunda Nitelikli Eğitimde mesleki gelişim açısından öğretmenlerin pedagojik
gelişimlerine katkı sunulması ve nitelik öğretmen tedariki özellikle vurgulanmaktadır. Bu hedefte belirtildiği üzere
nitelikli öğretmen tedarikinin sağlanmasında öğretmen adaylarının yetiştirilmesi de oldukça önemlidir. Bu nedenle
öğretmen adayları ile yapılacak bu projede bilim merkezlerine düzenlenecek sınıf gezilerinin etkililiği
araştırılacaktır. Etkili bir sınıf gezisi planlanırken geleneksel sınıf inceleme gezisinin/ziyaretinin ardından; bilim
merkezlerinde yer alan bazı sergi düzeneklerinin proje ekibi tarafından geliştirilen masaüstü versiyonlarının
katılımcılarla birlikte atölye çalışması ile birebir modelleri yapılacaktır. Tasarlanan masaüstü versiyonlar, sergi
düzenekleriyle karşılaştırıldığında -boyutları dışında- kavramsal açıdan bir fark olmamasına dikkat edilecektir.
12 aylık araştırma süreci içerisinde önce çeşitli bilim merkezlerinde yaygın olarak bulunan sergi düzenekleri
belirlenecek, daha sonra bu sergi düzeneklerinin masaüstü versiyonları tasarlanacak ve bu masaüstü versiyonlar
üniversite öğrencilerine deneyimlemeleri için sunulacaktır. Bilim merkezinde sergi düzenekleri öğrencilere
sunulurken Tahmin et – Gözle – Açıkla (TGA) öğretme stratejisi kullanılacaktır. Bu strateji gereği öğretmen
sadece bir rehber ve yönlendirici görevi üstlenecektir. Öğrencilerin sergi düzenekleri hakkında aktif bir şekilde
deneyimleyip açıklama yapmaları istenecektir. Masaüstü versiyonlarla atölye çalışması yapılırken ise Buluş
(Keşfetme) Yoluyla Öğrenme yöntemi kullanılacaktır.
Durum çalışması araştırma yöntemi kullanılacak olan araştırmada, öğrencilerden sergi düzeneklerine ait
masaüstü versiyonlar ile ilgili görüşleri yarı yapılandırılmış mülakat formları ile alınacaktır. Araştırma Gazi
Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören fen alanı (fizik, fen bilgisi, kimya, matematik vb.)
bölümlerinden gönüllülük esasına göre 20 öğrenci ile yürütülecektir. Seçilen üniversite öğrencileriyle önce
Ankara’daki bilim merkezlerine (Feza Gürsey Bilim Merkezi, ODTÜ Toplum ve Bilim merkezi ve Polatlı Belediyesi
Alparslan Türkeş Bilim Merkezi Uluğ Bey Gökevi) sınıf gezileri/ziyaretleri gerçekleştirilecek, ardından masaüstü
versiyonlarla üniversitede veya uygunluk durumuna göre ilgili bilim merkezinde atölye çalışmaları yapılacaktır.
Bu proje hem ortaya somut ürünler koyması ve bu ürünleri kullanarak bilim merkezlerine yapılacak sınıf
gezilerinin etkisini araştırması, hem de öğretmen adaylarının mesleki gelişimlerine katkı sağlaması bakımından
çok yönlü bir çalışmadır. Ayrıca bu modeller; öğretmenler için öğretim planları hazırlamada örnek teşkil edeceği
gibi bilim merkezi eğitmenlerine de etkinliklerinde katkı sağlayacak birer materyal olacaktır. Elde edilen veriler
çeşitli bilimsel kongrelerde sunularak araştırmanın yaygın etkisi artırılacaktır.