Börklü H. R. (Yürütücü), Yüksel N., Polat H.
TÜBİTAK Projesi, 1001 - Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı, 2022 - 2024
Bu proje tasarım otomasyonu amaçlı
yürütülen yapay zekâ destekli yeni ve özgün bir araştırmayı içermektedir. Bu
bağlamda Üretken Çekişmeli Ağların (GAN) tasarım yeteneği ile sonlu elemanlar
analizi (FEA) yöntemi birlikte kullanılarak 3B konsept tasarımların mekanik
özellikleri geliştirilmiştir. GAN mimarilerinin, mekanik özellikleri öğrenme
zorluklarını aşmak için yeni bir tasarım ve değerlendirme metodolojisi
geliştirilmiştir. Bu metodoloji, birbirini izleyen ve tamamlayan, veri seti
oluşturma, GAN eğitimi ve FEA içeren bir süreci kapsamaktadır. İlk olarak,
önerilen yöntemin mekanik özellikleri geliştirme potansiyeli 2B kafes
tasarımları üzerinde yapılan bir ön çalışma ile gösterilmiştir. Elde edilen
bulgular ile yüksek mekanik performanslı 3B tasarım varyantları geliştirmek
için bir yol haritası oluşturulmuştur. Buna göre GAN eğitimi ve FEA süreçlerini
içeren fonksiyonel üretken tasarım modeli sunulmuştur. Bu model, tasarım
özelliklerini ve otomasyonu iyileştirirken, üretken modellerin hedef odaklı
tasarımlar üretmesi için özgün bir yol sunmaktadır. Önerilen yöntemin geçerliliği,
iki farklı uygulama üzerinde gösterilmiştir. İlk olarak referans çalışma olarak
3B sandalye verileri ile doğrulama yapılmıştır. İkinci uygulamada ise rotora
hareket serbestliği sağlayarak helikopterin yönlenmesine yardımcı olan yapısal bir
bileşen üzerinde gerçekleştirilmiştir. İki uygulamada GAN ile üretilen yapısal
bileşenlerin ortalama emniyet faktörlerinde belirgin bir iyileşme görülmüştür.
Elde edilen bulgular, yapısal bileşenlerin üretken modellerle doğrudan
tasarlanmasında derin öğrenmenin önemli ve büyük bir potansiyele sahip
olabileceğini göstermektedir. Bu tez aynı zamanda yapay zekâ uygulamalarının
mühendislik tasarımında nasıl etkili sonuçlar üretebileceğini göstermekte ve bu
alanda yapılacak yeni araştırmalara da ışık tutmaktadır.